Một lỗ hổng khiến Stablecoin trở thành tâm điểm của cuộc chiến hàng nghìn tỷ đô la.

Tác giả: Adam Willems, tạp chí Wired

Biên dịch: Saoirse, Foresight News

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giới thiệu dự luật đã ký tại buổi lễ ký kết "Đạo luật GENIUS" được tổ chức tại Nhà Trắng. Ảnh: Francis Chung; Nguồn ảnh: Getty Images

Vào ngày 18 tháng 7, sau hơn một thập kỷ không chắc chắn trong việc quản lý ngành công nghiệp tiền điện tử tại Mỹ, các nhà lập pháp Mỹ cuối cùng đã đưa một số lĩnh vực của ngành này vào khuôn khổ quản lý. Đạo luật "Hướng dẫn và Thiết lập Đổi mới Stablecoin Mỹ" (viết tắt là "Đạo luật GENIUS") vừa được ký kết đưa ra một loạt yêu cầu đối với các nhà phát hành stablecoin: stablecoin là một loại tiền điện tử tuyên bố rằng giá trị của nó gắn liền với một loại tài sản ổn định hơn, và các nhà phát hành phải cung cấp dự trữ đầy đủ 100% cho token bằng tiền mặt hoặc trái phiếu chính phủ ngắn hạn, chấp nhận kiểm toán, tuân thủ các quy tắc chống rửa tiền, v.v. Thêm vào đó, để định vị stablecoin là "tiền kỹ thuật số" chứ không phải "công cụ lưu trữ tài chính", đạo luật này còn cấm các nhà phát hành stablecoin trả lãi.

Nhưng điều quan trọng là, dự luật không cấm các sàn giao dịch tiền điện tử cung cấp phần thưởng cho người dùng nắm giữ stablecoin - điều này có nghĩa là những người nắm giữ stablecoin vẫn có thể nhận được các động lực kinh tế rất giống với "lãi suất". Hiện nay, nếu người dùng Coinbase nắm giữ stablecoin có tên là USDC trên nền tảng, tỷ lệ lợi nhuận hàng năm có thể lên tới 4,1%, mức lợi nhuận này tương đương với kỳ vọng lợi suất của các tài khoản tiết kiệm lãi suất cao.

Các tổ chức ngân hàng của Mỹ cho rằng quy định này tạo ra một lỗ hổng quy định lớn, có thể khuyến khích người dân chuyển tiền từ ngân hàng sang các sàn giao dịch tiền điện tử có quy định lỏng lẻo hơn. Một số sàn giao dịch cung cấp các phần thưởng thậm chí cao hơn so với tài khoản tiết kiệm có lãi suất cao (mà lãi suất hàng năm thường khoảng 4,25%, tỷ lệ cụ thể tùy thuộc vào tổ chức). Chẳng hạn, sàn giao dịch Kraken đã quảng bá rằng "lãi suất hàng năm cho phần thưởng giữ USDC đạt 5,5%".

Ngay cả khi không xem xét đến cơ chế thưởng, stablecoin vẫn tiềm ẩn rủi ro cho người tiêu dùng so với tiền gửi ngân hàng và tiền mặt. Khác với tài khoản séc hoặc tài khoản tiết kiệm, tiền điện tử không được bảo vệ bởi Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) — điều này có nghĩa là nếu nhà phát hành stablecoin phá sản, chính phủ Hoa Kỳ sẽ không can thiệp trực tiếp để bù đắp tổn thất tiền của người tiêu dùng.

Một số cơ quan quản lý và những người ủng hộ tiền điện tử cho rằng các yêu cầu về dự trữ nghiêm ngặt và các điều khoản bảo vệ phá sản trong "Đạo luật GENIUS" đủ để thay thế cho bảo hiểm FDIC. Tuy nhiên, stablecoin đã từng xảy ra sự cố sụp đổ trước đây, và báo cáo nghiên cứu của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho thấy, ngay cả đối với những stablecoin "có độ biến động thấp nhất" được quy định bởi "Đạo luật GENIUS", giá giao dịch của chúng "rất ít khi có thể duy trì hoàn toàn ở mức giá neo mà chúng tuyên bố." Các nhà nghiên cứu của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế chỉ ra rằng hiện tượng này đã khiến "khả năng của stablecoin như một công cụ thanh toán đáng tin cậy bị nghi ngờ."

Nghiên cứu của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Kansas City cho thấy nhu cầu về stablecoin gia tăng có thể tạo ra những tác động dây chuyền đến nền kinh tế. Phó Chủ tịch trợ lý của ngân hàng, Stefan Jacewitz, cho biết: "Nếu người dùng sử dụng tiền gửi ngân hàng để mua stablecoin, số tiền mà ngân hàng có thể cho vay chắc chắn sẽ giảm." Ông cũng chỉ ra rằng các biện pháp khuyến khích như thưởng "có thể dẫn đến tốc độ lưu chuyển vốn tăng lên, quy mô mở rộng, vượt quá mức bình thường của thị trường."

Vào tháng 4 năm nay, một báo cáo do Bộ Tài chính Hoa Kỳ công bố cho thấy, dưới ảnh hưởng của Đạo luật GENIUS, người tiêu dùng có thể chuyển tới 6,6 nghìn tỷ USD từ tiền gửi ngân hàng sang stablecoin. Nghiên cứu của Hiệp hội Ngân hàng Hoa Kỳ (ABA) chỉ ra rằng nếu tình trạng này xảy ra, số tiền ngân hàng có thể cho vay sẽ giảm, về lâu dài chi phí vay mượn của người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể tăng lên.

Trò chơi sau sự thỏa hiệp

Việc thúc đẩy dự luật "GENIUS" mất bốn năm mới cuối cùng được thực hiện, trong thời gian đó, hầu hết các nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ đều đồng ý với nguyên tắc "các nhà phát hành stablecoin không nên trả lãi". "Các nhà soạn thảo dự luật rõ ràng rằng stablecoin là một công cụ đặc biệt - nó là tiền mặt kỹ thuật số, đô la kỹ thuật số, chứ không phải là công cụ chứng khoán có thể sinh lời," Corey Then, Phó Tổng cố vấn pháp lý toàn cầu của Circle cho biết.

Vào tháng 3 năm nay, Giám đốc điều hành Coinbase Brian Armstrong đã phát biểu về vấn đề này. Ông cho biết trên nền tảng X (trước đây là Twitter) rằng người dùng nên được phép kiếm lãi từ stablecoin, và so sánh mô hình này với "tài khoản tiết kiệm thông thường, mà không phải chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ công bố phức tạp theo quy định chứng khoán và ảnh hưởng thuế."

Ron Hammond từng đại diện cho hiệp hội nổi tiếng trong ngành tiền điện tử, Hiệp hội Blockchain (Blockchain Association), giữ vai trò là người phát ngôn cao cấp. Ông đã tiết lộ chi tiết về cuộc đàm phán tiếp theo: Cuối cùng, các hiệp hội ngân hàng đã đồng ý đạt được một thỏa thuận, trong đó bao gồm điều khoản mà họ đã lâu nay đề xuất «cấm các nhà phát hành stablecoin trả lãi», nhưng điều khoản này vẫn để lại khoảng trống cho các sàn giao dịch tiền điện tử - cho phép họ cung cấp động lực tài chính cho người dùng nắm giữ stablecoin. Hammond cho biết, một số công ty tiền điện tử ban đầu hy vọng dự luật sẽ rõ ràng cho phép «lãi suất», nhưng các hiệp hội tiền điện tử chính thống cuối cùng đã sẵn sàng chấp nhận giải pháp thỏa hiệp này.

"Ít nhất, ngành công nghiệp tiền điện tử đã thành công trong việc thúc đẩy các dự luật bao gồm các tuyên bố liên quan, mở ra cánh cửa cho việc cung cấp "lợi nhuận" hoặc "loại lợi nhuận" thưởng." Ông McHenry, cựu chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện, cho biết. Hiện nay, ông giữ chức phó chủ tịch dự án blockchain Ondo.

Một số chuyên gia trong ngành tiền điện tử không hài lòng với thái độ "cảnh báo" hiện tại của các tổ chức ngân hàng. Giám đốc điều hành của tổ chức vận động và ủng hộ tiền điện tử Digital Chamber, Cody Carbone, cho biết: "Việc bày tỏ lo ngại về cơ chế thưởng stablecoin ở giai đoạn hiện tại không chỉ không thành thật mà còn bỏ qua những cuộc thảo luận sâu sắc nhiều vòng đã định hình dự luật GENIUS. Đại diện ngành ngân hàng đã tham gia đầy đủ vào quá trình lập pháp, cùng với các bên liên quan trong lĩnh vực tiền điện tử để thương thảo, và sự cho phép cuối cùng cho các sàn giao dịch và nền tảng liên kết cung cấp các phần thưởng liên quan đến stablecoin chính là kết quả trực tiếp của những cuộc thảo luận này."

Cơ hội tái đấu thứ hai

Một phần lý do tại sao ngành công nghiệp tiền điện tử sẵn sàng thỏa hiệp là vì họ không muốn tiêu tốn quá nhiều vốn chính trị cho "dự luật thử nghiệm" này - ngành công nghiệp xem dự luật "GENIUS" như là "thước đo" cho luật pháp quản lý rộng rãi hơn trong lĩnh vực tiền điện tử. Hammond giải thích: "Mối lo ngại của ngành công nghiệp tiền điện tử vào thời điểm đó là: 'Nếu ngay cả một dự luật tương đối đơn giản như dự luật stablecoin cũng gặp trở ngại, thì khả năng chúng tôi thông qua nó sẽ giảm mạnh, và xác suất thông qua dự luật cấu trúc thị trường trong vòng hai năm tới gần như bằng không.'"

Đạo luật "Cấu trúc thị trường" mà Hammond đề cập đến chính là Đạo luật CLARITY. Đạo luật này cố gắng thiết lập một khung pháp lý cho các sản phẩm và nền tảng tài chính trên blockchain, tương tự như các quy tắc quản lý hiện hành áp dụng cho thị trường chứng khoán, ngân hàng, nhà đầu tư tổ chức và các thực thể tài chính truyền thống khác. Đạo luật CLARITY đã được thông qua tại Hạ viện, phiên bản của Thượng viện dự kiến sẽ được phát hành vào tháng 9 năm nay. Chỉ vài ngày sau khi Đạo luật GENIUS được ký, các nhà soạn thảo Đạo luật CLARITY của Thượng viện đã phát hành một thư xin ý kiến, trong đó đưa ra một câu hỏi then chốt: có nên thông qua luật để hạn chế hoặc cấm các cơ chế thưởng stablecoin hay không.

"Dự luật CLARITY" cung cấp cho ngành công nghiệp tiền điện tử và ngân hàng một cơ hội thứ hai - cả hai bên có thể tận dụng điều này để thúc đẩy việc thực hiện các điều khoản chưa được đưa vào "Dự luật GENIUS". Phó giám đốc quan hệ Quốc hội của Hiệp hội Ngân hàng Cộng đồng Độc lập Hoa Kỳ (ICBA), Paul Merski, cho biết hiệp hội sẽ phản đối bất kỳ điều khoản nào "vi phạm nguyên tắc cốt lõi 'cấm trả lãi'". Ông cho rằng nguyên tắc này là nội dung then chốt được xác lập trong "Dự luật GENIUS". "Chúng tôi đã giải quyết vấn đề này trong các dự luật liên quan đến stablecoin, và sẽ đảm bảo rằng các điều khoản liên quan cũng được bao gồm trong dự luật cấu trúc thị trường, tránh xảy ra các kẽ hở quy định."

"Vấn đề là, tốc độ tiến triển của hai dự luật là khác nhau: bên thua trong vòng đầu sẽ trở lại, trong khi bên thắng cần phải bảo vệ lại những điều khoản mà họ đã đạt được." McHenry chỉ ra, "Hiện nay chúng ta đã bước vào vòng đấu thứ hai, tất cả các vấn đề từ vòng trước sẽ phải được thảo luận lại, điều này làm tăng đáng kể độ khó của vòng đấu thứ hai."

Trong quá trình thúc đẩy "Đạo luật CLARITY", ngành ngân hàng Mỹ cũng đã công khai định hướng trong lĩnh vực stablecoin. Tập đoàn Citigroup và Ngân hàng Mỹ đã ngụ ý có thể phát hành stablecoin riêng của mình; trong khi đó, Ngân hàng PNC và JPMorgan đã thiết lập quan hệ hợp tác với Coinbase. Lấy JPMorgan làm ví dụ, kế hoạch hợp tác của họ sẽ cho phép khách hàng liên kết tài khoản ngân hàng của mình với ví tiền điện tử sớm nhất vào năm tới.

JPMorgan đang thử nghiệm một hệ thống "token tiền gửi": hệ thống này sử dụng công nghệ tương tự như stablecoin, nhưng không cần phải dự trữ tài sản với tỷ lệ 1:1 để hỗ trợ giá trị token như yêu cầu của dự luật "GENIUS". Cuối cùng, nếu dự luật "CLARITY" dẫn đến việc cấm cơ chế "thưởng" cho stablecoin, ngành ngân hàng có thể lấy lại ưu thế trong cuộc đua liên quan đến hàng nghìn tỷ đô la về tiền gửi và lãi suất.

"Ngành ngân hàng rõ ràng đã thất bại trong cuộc chơi của Dự luật GENIUS, những sai lầm như vậy là rất hiếm đối với họ." McHenry cho biết, "Bây giờ họ đã trở lại với thái độ cứng rắn - rủi ro trong cuộc chơi này là rất cao."