Những người mới gia nhập thị trường tiền mã hóa thường mơ cùng một giấc mơ: kiếm tiền nhanh dựa vào sự thông minh. Nhưng thực tế thường khắc nghiệt hơn nhiều so với tưởng tượng. Có người mang theo tâm huyết ban đầu, sau nửa năm đã phải trả một khoản học phí rồi rút lui trong tiếc nuối; cũng có người vượt qua nhiều chu kỳ, cuối cùng dựa vào điều gì để lật ngược tình thế? Không phải bí quyết kỹ thuật cao siêu, mà chính là hai chữ đơn giản nhất — kỷ luật.

Trong thị trường này, đối thủ lớn nhất của bạn luôn luôn chính là người trong gương. Nhiều nhà giao dịch tin vào phân tích kỹ thuật, ngày ngày cặm cụi vẽ đường, nghiên cứu các tổ hợp chỉ số khác nhau, ổ cứng đầy ắp ảnh chụp biểu đồ, kết quả tài khoản vẫn chỉ là một đống hỗn độn: lỗ nhiều hơn lãi. Rốt cuộc, trò chơi ngắn hạn là về quản lý cảm xúc và phân bổ vốn, còn các biểu đồ nến? Chúng chỉ là ghi chép quá khứ, không phải là tiên tri cho tương lai.

Có một nhận thức chung trong ngành đáng ghi nhớ: 5% kiếm tiền đến từ kỹ thuật, 95% còn lại đến từ tâm lý. Nhìn từ góc độ khác, ba cái bẫy tâm lý phổ biến nhất trong thị trường gần như có thể khiến tất cả mọi người đều vấp ngã.

**Tham lam khiến người ta mất cảnh giác.** Một cây nến xanh bật lên, cảm giác như trời sập, không muốn khóa lợi nhuận, cứ giữ chặt. Kết quả là bị đẩy xuống như đi tàu lượn, mức tăng trước đó lập tức biến mất.

**Sợ hãi khiến người ta cắt lỗ.** Giá điều chỉnh là tâm trạng sụp đổ, hoặc là bán tháo theo cảm tính, hoặc là cứng đầu giữ chặt, cả hai đều sai lầm.

**FOMO khiến người ta mua đuổi theo đỉnh.** Nhìn số trên tài khoản của người khác, rồi nhìn vào lệnh lỗ của mình, cảm giác lo lắng tràn ngập. Vội vàng theo đà vào lệnh, cuối cùng trở thành người mua đáy cao.

Bao nhiêu người không phải là chưa từng mua được coin tốt, mà là không giữ được trong biến động. Mua vào tăng 10% thì vội vàng bán, bỏ lỡ đợt tăng 10 lần sau đó; hoặc giảm 20% thì hoảng loạn cắt lỗ, kết quả là khi thị trường bật lại, chỉ còn biết nhìn người khác ăn mừng. Đây không phải vấn đề kỹ thuật, mà là vấn đề tâm lý. Kỷ luật và nhận thức mới là chìa khóa giúp bạn sống sót và thành công trong thị trường tiền mã hóa.