Từ năm 2009 đến 2025: Khối Genesis của Bitcoin đã cách mạng hóa lịch sử tài chính

Cập nhật lần cuối: 26/12/2025

Giá Bitcoin hiện tại là $88.95K, vốn hóa lưu thông đạt $1776.06B. Và tất cả bắt nguồn từ mùa đông cách đây 16 năm — một người tên Satoshi Nakamoto đã khai thác ra khối đầu tiên.

Genesis Block: Không chỉ là khối đầu tiên

Ngày 3 tháng 1 năm 2009, mạng lưới Bitcoin ra đời. Khối genesis (còn gọi là Block 0) khai thác vào ngày đó không phải là một khối dữ liệu bình thường — nó chứa đựng sự tuyệt vọng và hy vọng của một người đối với hệ thống tài chính.

Khác với các khối khác, genesis block không trỏ tới khối nào trước đó. Nó xuất hiện từ hư không, giống như chính câu chuyện sáng tạo. Satoshi đã chèn vào khối đặc biệt này một thông điệp vĩnh viễn:

“The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks.”

Đây không chỉ là một dấu thời gian. Đó là một lời tố cáo khi cuộc khủng hoảng tài chính 2008 vẫn đang lan rộng — chính phủ chuẩn bị giải cứu ngân hàng lần thứ hai — và Satoshi chọn con đường khác: xây dựng một hệ thống tài chính không cần trung tâm.

Bí ẩn của hàm băm đó

Hàm băm của genesis block đã trở thành mã nguồn kinh điển trong thế giới mã hóa:

000000000019d6689c085ae165831e934ff763ae46a2a6c172b3f1b60a8ce26f

Chuỗi 64 ký tự này không chỉ là định danh duy nhất của khối, mà còn thể hiện sức mạnh tính toán của Satoshi qua số lượng zero đầu cực lớn. Hàm băm này không thể thay đổi — chỉ cần chỉnh một ký tự, toàn bộ mạng Bitcoin sẽ sụp đổ. Đó chính là bản chất của an ninh blockchain.

50 BTC mãi mãi không thể chuyển

Khối genesis thưởng cho Satoshi 50 Bitcoin, gửi đến địa chỉ 1A1zP1eP5QGefi2DMPTfTL5SLmv7DivfNa.

Nhưng điểm đặc biệt là: 50 BTC này mãi mãi không thể chuyển nhượng. Không phải do lỗi kỹ thuật, mà vì Satoshi đã tích hợp giới hạn này vào mã nguồn Bitcoin. Một số người cho rằng đó là biểu tượng — Bitcoin không phải để người sáng lập kiếm lời, mà là một cuộc thử nghiệm phi tập trung.

Chính sự kiềm chế này khiến người ta tin rằng Satoshi không muốn giàu có từ Bitcoin.

Cơ chế PoW: Từ không đến có

Satoshi tạo ra genesis block bằng phương pháp gọi là Proof-of-Work (PoW). Nói đơn giản, là giải các bài toán mật mã phức tạp để xác thực giao dịch và tạo ra các khối mới. Cơ chế này đảm bảo an toàn cho mạng — muốn sửa đổi Bitcoin, bạn cần kiểm soát hơn 51% sức mạnh tính toán, chi phí cực kỳ cao.

Mỗi khi khai thác thành công một khối, thợ mỏ nhận phần thưởng. Ban đầu là 50 BTC, sau đó giảm một nửa mỗi bốn năm. Đó chính là sự kiện “halving” nổi tiếng:

• 2012: 50 BTC → 25 BTC
• 2016: 25 BTC → 12.5 BTC
• 2020: 12.5 BTC → 6.25 BTC
• 2024 tháng 4: 6.25 BTC → 3.125 BTC

Cơ chế này tạo ra tính khan hiếm của Bitcoin — tổng cung sẽ không vượt quá 21 triệu đồng tiền.

Cuộc cách mạng blockchain bắt đầu từ Genesis

Ý nghĩa lịch sử của genesis block vượt xa một nhãn “khối đầu tiên”. Nó đánh dấu:

1. Khởi đầu của tài chính phi tập trung — lần đầu xuất hiện hệ thống giao dịch không cần ngân hàng
2. Nguồn cảm hứng cho hợp đồng thông minh — Ethereum dựa trên ý tưởng của Bitcoin, thêm khả năng lập trình
3. Nền tảng của hệ sinh thái DeFi — các hoạt động vay mượn, giao dịch sau này đều bắt nguồn từ con đường mà Bitcoin mở ra
4. Chìa khóa của thời đại Web3 — quyền sở hữu thực sự của người dùng đối với tài sản

Những mốc quan trọng trong 16 năm

Kể từ khi genesis block ra đời, Bitcoin đã trải qua các giai đoạn phát triển mang tính biểu tượng:

2010 — Giao dịch thực sự đầu tiên: Laszlo Hanyecz đổi 10,000 BTC lấy hai chiếc pizza. Giao dịch này hiện trị giá gần 9 tỷ USD, nhưng lúc đó chỉ là bữa trưa của một chàng trai. Ngày này sau đó được cộng đồng kỷ niệm là “Ngày Pizza Bitcoin”.

2017 — Chu kỳ tăng giá lớn đầu tiên. Bitcoin đạt đỉnh 20,000 USD, thu hút truyền thông toàn cầu và nhà đầu tư nhỏ lẻ đổ vào.

2021 — Các tổ chức bắt đầu tham gia. Bitcoin vượt 64,000 USD, Tesla, MicroStrategy và các công ty lớn bắt đầu mua vào. Cùng năm, El Salvador trở thành quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin làm tiền tệ hợp pháp.

2024 — Bước ngoặt lớn. Tháng 1, SEC Mỹ phê duyệt ETF Bitcoin giao ngay, đánh dấu sự công nhận của hệ thống tài chính truyền thống. Cuối năm, Bitcoin lập đỉnh mới trên 108,000 USD, thúc đẩy vốn hóa lưu thông gần 1.8 nghìn tỷ USD.

Từ Genesis đến hiện tại: Tiến trình công nghệ

Thời kỳ genesis block của Bitcoin rất “nguyên thủy” — mỗi khối chỉ chứa một giao dịch. Ngày nay, mỗi khối có thể xử lý từ 1000 đến 2500 giao dịch.

Mạng cũng đã trải qua các nâng cấp quan trọng:

• SegWit (2017) — Giải quyết vấn đề mở rộng quy mô, tăng dung lượng khối
• Taproot (2021) — Tăng cường quyền riêng tư và khả năng hợp đồng thông minh

Những nâng cấp này giúp Bitcoin trở nên hiệu quả và linh hoạt hơn mà không làm thay đổi giá trị cốt lõi.

Cách xem Genesis Block

Muốn xem tận mắt di tích lịch sử này? Các bước rất đơn giản:

1. Truy cập Blockchain.com hoặc Blockchair hoặc các trình duyệt blockchain khác
2. Tìm kiếm “Block 0” hoặc “Genesis Block”
3. Nhập hàm băm: 000000000019d6689c085ae165831e934ff763ae46a2a6c172b3f1b60a8ce26f
4. Nhấn tìm kiếm, bạn sẽ thấy tất cả chi tiết của khối huyền thoại này — thời gian, giao dịch, thông điệp nhúng, tất cả đều minh bạch và có thể tra cứu

Đây chính là biểu hiện của blockchain phi tập trung: không ai có thể sửa đổi hay che giấu các ghi chú này.

Di sản của Genesis Block

Nhìn lại năm 2025, genesis block đã trở thành biểu tượng của cuộc phản kháng tài chính. Khối này của Satoshi không chỉ khởi động một tài sản trị giá hàng nghìn tỷ đô la, mà còn chứng minh rằng một hệ thống tài chính hoàn toàn minh bạch, không phụ thuộc vào bất kỳ tổ chức nào, là hoàn toàn khả thi.

Tiêu đề báo in trong khối — “Chancellor on brink of second bailout for banks” — vẫn còn gây xúc động. Nó nhắc nhở chúng ta tại sao cần Bitcoin; tại sao cần phi tập trung.

Từ khoảnh khắc genesis block ra đời, Bitcoin đã âm thầm thay đổi mối quan hệ giữa con người và tiền bạc. Và cuộc cách mạng này mới chỉ bắt đầu bước đầu.