📝Xin chào, tôi 10 tuổi, và đây là một phần của #BlockchainHistorySeries. Bài viết này giới thiệu ngắn gọn về khái niệm "L0, L1, L2 và L3 là gì?" trong công nghệ Blockchain.

**L0, L1, L2 và L3 đại diện cho các lớp khác nhau của các giao thức blockchain. Những lớp này được các chuyên gia trong ngành đề xuất để giải quyết các nút thắt về hiệu suất, vấn đề mở rộng, rào cản tương thích và các thách thức khác trong công nghệ blockchain, mỗi lớp cung cấp các chức năng và đặc điểm riêng biệt.**

Hãy tưởng tượng công nghệ blockchain như một kim tự tháp. #L0 forms the foundation, # L1 tạo thành phần chính, #L2 represents the peak, and # L3 đóng vai trò là phần trang trí ở trên cùng. Mỗi lớp xây dựng dựa trên các dịch vụ và chức năng được cung cấp bởi lớp bên dưới, đồng thời cũng có những lợi thế và hạn chế riêng.

**🔹L0: Lớp Truyền Tải Dữ Liệu**

L0 là giao thức cấp thấp nhất, hoạt động như nền tảng của toàn bộ hệ thống blockchain. Nó chịu trách nhiệm cho việc truyền tải dữ liệu trong các mạng blockchain, giống như một người giao hàng vận chuyển dữ liệu từ nơi này sang nơi khác. L0 sử dụng công nghệ mã hóa và phương pháp lưu trữ phân tán để đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu trong quá trình truyền tải, tương tự như việc thêm khóa và niêm phong để ngăn chặn việc đánh cắp hoặc thay đổi dữ liệu. Nó cũng có thể tạo điều kiện cho khả năng tương tác và giao dịch chéo giữa các blockchain khác nhau, hoạt động như một người phiên dịch cho phép các blockchain sử dụng "ngôn ngữ" khác nhau hiểu và tương tác với nhau.

Các dự án và ứng dụng:

- IPFS: Hệ thống tệp phân tán có thể lưu trữ dữ liệu trên nhiều nút để tăng cường bảo mật và độ tin cậy của dữ liệu.

- Filecoin: Một mạng lưu trữ phi tập trung dựa trên IPFS, cung cấp cho người dùng các dịch vụ lưu trữ.

- ERC-20: Tiêu chuẩn token dựa trên Ethereum được sử dụng để tạo ra và phát hành tiền điện tử.

- ERC-721/1155: Tiêu chuẩn token không thể thay thế dựa trên Ethereum (NFT) được sử dụng để tạo ra và phát hành các tài sản kỹ thuật số độc đáo và hiếm.

- TLS: Một giao thức mã hóa đảm bảo an toàn dữ liệu trong quá trình truyền tải.

- HTTPS: Giao thức HTTP được mã hóa bằng TLS để bảo mật việc truyền dữ liệu.

**🔹L1: Giải pháp mở rộng trên chuỗi**

L1 đại diện cho lớp đầu tiên của các giao thức, tạo thành lõi của hệ thống blockchain. Nó tập trung vào việc cải thiện thông lượng mạng và khả năng xử lý giao dịch bằng cách nâng cao giao thức blockchain chính nó. Giống như một kỹ sư, L1 có thể điều chỉnh thiết kế và các tham số của hệ thống blockchain để làm cho nó nhanh hơn, an toàn hơn và tiết kiệm chi phí hơn. Bitcoin và Ethereum là ví dụ về các blockchain Layer 1.

Dự án và ứng dụng:

- Bitcoin: Một mạng blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW), nổi tiếng với việc xử lý giao dịch chậm hơn nhưng có độ bảo mật cao hơn.

- Ethereum: Một mạng blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW)/Proof of Stake (PoS), cung cấp khả năng xử lý giao dịch chậm hơn nhưng khả năng mở rộng tốt hơn.

- BSC: Một mạng lưới sử dụng hệ thống 50 xác thực viên với đồng thuận Proof of Staked Authority (PoSA), hỗ trợ thời gian khối ngắn và phí giao dịch thấp.

- Avalanche: Một mạng lưới blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Avalanche, cung cấp tốc độ xử lý giao dịch cao hơn và khả năng mở rộng được cải thiện.

**🔹L2: Giải pháp mở rộng Off-Chain**

L2 là giao thức lớp hai, thêm nhiều tính năng và khả năng lên trên giao thức L1. Nó nhằm mục đích tăng tốc độ xử lý giao dịch thông qua các kênh trạng thái, các chuỗi phụ và các giải pháp khác mà không làm thay đổi các giao thức cơ bản và các quy tắc cốt lõi của blockchain. Giống như một ảo thuật gia, L2 có thể di chuyển một số giao dịch từ chuỗi chính sang các chuỗi phụ, do đó giảm tải cho chuỗi chính. Điều này giúp giao dịch nhanh hơn, rẻ hơn và linh hoạt hơn.

Dự án và ứng dụng:

- Kênh trạng thái: Các kênh giao dịch độc lập có thể giảm tải xử lý giao dịch từ mạng Blockchain và tăng tốc độ xử lý giao dịch.

- Sidechains: Các chuỗi song song kết nối với chuỗi chính có thể tách biệt xử lý giao dịch khỏi chuỗi chính và cải thiện hiệu suất của nó.

- Lightning Network: Một giải pháp mở rộng dựa trên các kênh trạng thái, cho phép thanh toán ngay lập tức.

- Optimistic Rollups: Một kế hoạch mở rộng dựa trên các dự đoán lạc quan có thể tăng tốc độ xử lý giao dịch.

- ZkRollup: Một giải pháp mở rộng dựa trên bằng chứng không kiến thức có thể nâng cao tốc độ xử lý giao dịch và bảo vệ quyền riêng tư.

**🔹L3: Lớp Ứng Dụng**

L3 là lớp thứ ba của các giao thức, cung cấp cho người dùng một trải nghiệm blockchain phong phú, đa dạng và hấp dẫn. Nó bao gồm nhiều ứng dụng dựa trên blockchain như tài chính phi tập trung (DeFi), token không thể thay thế (NFTs), mạng xã hội và nhiều hơn nữa. Giống như một nghệ sĩ, L3 có thể sử dụng công nghệ blockchain để tạo ra nhiều tác phẩm đẹp, thú vị và có giá trị.

Các dự án và ứng dụng:

- Ứng dụng phi tập trung (DApps): Ứng dụng hoạt động trên các mạng blockchain và có các đặc điểm của sự phi tập trung, minh bạch và bảo mật.

- Tài chính phi tập trung (DeFi): Các ứng dụng tài chính hoạt động trên các mạng blockchain, bao gồm cho vay, giao dịch, bảo hiểm và nhiều hơn nữa.

- Non-Fungible Tokens (NFTs): Tài sản kỹ thuật số có tính độc nhất và hiếm, được sử dụng để đại diện cho nghệ thuật, đồ sưu tầm, đạo cụ trò chơi, và nhiều hơn nữa.

- Bảo vệ quyền riêng tư: Các mạng Blockchain có một mức độ minh bạch nhất định, khiến việc bảo vệ quyền riêng tư trở thành một vấn đề quan trọng. Hiện tại, việc bảo vệ quyền riêng tư trong các mạng Blockchain chủ yếu được giải quyết thông qua các phương tiện kỹ thuật và quy định.

Nội dung của bài viết phần lớn được lấy từ internet. Có thể có một số điểm không chính xác trong nội dung. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ lỗi nào, vui lòng để lại bình luận hoặc gửi tin nhắn riêng cho tôi. Cảm ơn bạn!