Câu chuyện của DAO Nam Đường vẫn tiếp tục, mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, mọi thứ vẫn đang phát triển tự nhiên và liên tục xuất hiện. Cộng đồng đang mày mò tiến bước qua việc thử và sai, tìm kiếm những khả năng mới trong sự thay đổi. Một số thành viên cốt lõi đã đến làng Tiến Tháp, huyện Pujiang, thành phố Thành Đô, để thử khởi động dự án mới, cố gắng tìm ra điểm giao thoa thực sự giữa "xây dựng nông thôn và Web3", xây dựng "DAO khởi nghiệp nông thôn". Đồng thời, một số người chọn ở lại địa phương Nam Đường, đưa ra sáng kiến "sống tốt mỗi ngày", thông qua việc tổ chức cho những người trẻ tại địa phương tham gia học hỏi về blockchain, hoạt động ban nhạc, v.v., tiếp tục khai thác sâu vào cộng đồng. Một bên khám phá ra bên ngoài, một bên gắn bó với địa phương, hai con đường song song không mâu thuẫn. Mở ra con đường mới luôn đầy gian nan, nhưng như câu nói đã nói: "Người bi quan thường đúng, nhưng người lạc quan lại tiếp tục tiến bước." Những người lạc quan của DAO Nam Đường đang viết nên câu trả lời thuộc về chính họ bằng hành động.
Thu hút thêm nhiều nhân tài chuyên nghiệp
Nhân tài là nền tảng cho sự phát triển của bất kỳ tổ chức nào. Cikey đã từng suy ngẫm rằng, vào giai đoạn đầu thành lập, Nam Đường DAO đã không thể thu hút hiệu quả "những người thực sự hiểu về blockchain và Web3", cộng thêm việc các thành viên ban đầu đều thiếu kinh nghiệm xây dựng nông thôn trưởng thành, cộng đồng đã đi một số đường vòng trong quá trình khám phá. May mắn thay, cộng đồng đã nhận ra điểm yếu này và đã thực hiện một loạt các biện pháp cải thiện. Hiện tại, Nam Đường DAO dự định mời các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm trong ngành để thành lập "Nhóm hướng dẫn quản trị Nam Đường DAO", nhằm cung cấp hòa giải chuyên nghiệp cho các tranh chấp nội bộ và đưa ra các đề xuất hệ thống cho hướng chiến lược hàng quý. Ngoài ra, thông qua "Chương trình khai sáng hai chiều xây dựng nông thôn Web3", các thành viên cộng đồng đã nhiều lần tham gia các hoạt động Web3 trong và ngoài nước, và đã đến các trường đại học để tuyên truyền, không chỉ nâng cao kỹ năng chuyên môn của bản thân mà còn thu hút thêm nhiều chuyên gia đam mê Web3 và xây dựng nông thôn tham gia. Sự tương tác hai chiều này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho việc tuyển dụng nhân tài. Điều đáng phấn khởi là, các thành viên mới đang liên tục gia nhập, mang lại sức sống mới cho cộng đồng. Trong số họ, có người giỏi sáng tạo nghệ thuật, có thể làm phong phú thêm các hoạt động văn hóa nông thôn; có người thành thạo trong quảng bá thương hiệu, hỗ trợ cho việc truyền thông bên ngoài của Nam Đường DAO; còn có người có thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu tổ chức, đóng góp trí tuệ cho việc tối ưu hóa cơ chế quản trị cộng đồng. Những thành viên mới này không chỉ mang lại kỹ năng chuyên môn mà còn mở ra nhiều khả năng hơn cho sự phát triển tương lai của Nam Đường DAO.
Hướng ra thế giới, rút ra kinh nghiệm
Nhu cầu thực sự của nông thôn là gì? Liệu Web3 có thể mang lại động lực mới cho sự phát triển nông thôn? Việc triển khai DAO không chỉ là bài toán của Nam Đường, mà còn là thách thức chung toàn cầu. Nam Đường DAO đã nghiên cứu nhiều trường hợp DAO quốc tế, trong đó không thiếu những gợi ý liên quan chặt chẽ đến xây dựng nông thôn. Ví dụ, làng Yamakoshi ở Nhật Bản đã đưa ra "Nishikigoi NFT" với đặc sản địa phương "cá chép Nhật" làm trung tâm để đối phó với việc tái thiết sau động đất và vấn đề già hóa dân số, xem người nắm giữ NFT như "cư dân số". Cộng đồng DAO hình thành từ đó đã thu hút hơn 1750 thành viên trên toàn cầu, huy động vốn để hỗ trợ phát triển bền vững khu vực. Mặc dù mô hình này không sử dụng các yếu tố điển hình của DAO như hợp đồng thông minh hay quỹ tài chính trên chuỗi, nhưng đã giải quyết thực tế vấn đề địa phương. Kinh nghiệm của làng Yamakoshi đã truyền cảm hứng cho Nam Đường DAO. Gần đây, làng Yamakoshi đã đề xuất ý tưởng "cách mạng quản trị điều khiển bằng DAO hai tầng": sử dụng DAO thung lũng Yamakoshi làm phương tiện, đạt được sự đồng quản lý giữa cư dân thực và cư dân số thông qua quyết định bỏ phiếu Snapshot; đồng thời sử dụng DAO Thế Hòa Nhân làm nền tảng, thúc đẩy hợp tác xuyên vùng (như làng Chuyếu Diệp, Thiên Long Hạp), xây dựng "mạng LocalDAO". Mô hình này có sự tương đồng với lộ trình phát triển hiện tại của Nam Đường DAO và hứa hẹn sẽ cung cấp những tham khảo quý giá.
Một trường hợp liên quan khác là CabinDAO - một tổ chức tự trị phi tập trung cam kết xây dựng các thành phố mạng thông qua hợp tác cộng đồng và đổi mới công nghệ. Quá trình phát triển của nó được chia thành bốn giai đoạn: Thời kỳ người sáng tạo từ 2020-2021, thiết lập "Creator Cabins" như một dự án tài trợ cho cư trú của người sáng tạo; Từ 2021-2022, khi DAO phát triển mạnh mẽ, Cabin cũng bắt đầu bước vào giai đoạn nhà cung cấp dịch vụ DAO, trong thời gian này cộng đồng đã tạo ra nhiều thương hiệu truyền thông DAO, phát triển các công cụ DAO như hệ thống hộ chiếu trên chuỗi và vật lý dành cho cộng đồng mạng; Từ 2022-2023, khi thị trường tiền điện tử biến động, cộng đồng bắt đầu giảm mạnh đội ngũ DAO và tập trung vào việc tạo ra các cộng đồng tự nhiên cho các người du mục kỹ thuật số và xây dựng mạng lưới chung cư toàn cầu; Vào đầu năm 2024, từ khóa của đội ngũ đã trở thành "cộng đồng gia đình", đội ngũ đã quyết định thiết lập kết nối sâu sắc hơn với các cộng đồng địa phương, họ khởi xướng chương trình tăng tốc hàng xóm (Neighborhood Accelerator), đề xuất việc xây dựng một cộng đồng sống gần bạn bè và cùng nhau nuôi dạy trẻ.
Điều đáng lưu ý và suy ngẫm là, sau vài năm khám phá liên tục, đội ngũ Cabin cho rằng nó phù hợp hơn để tồn tại như một mạng lưới cộng đồng lỏng lẻo, chứ không phải là một công ty khởi nghiệp hoặc DAO. Ngày 8 tháng 5 năm 2025, Cabin chính thức thông báo trên nền tảng X về việc giải thể, quyết định từ bỏ các khoản tài trợ DAO và dự án thương mại hóa, chuyển sang một mạng lưới hoàn toàn do cộng đồng điều hành. Quyết định này xuất phát từ việc suy ngẫm về các mô hình khác nhau của khởi nghiệp, DAO và mạng lưới cộng đồng: "Các công ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi vốn đầu tư mạo hiểm phù hợp nhất với những nhóm nhỏ tập trung, có khả năng chuyển đổi nhanh chóng, tìm kiếm cơ hội kinh doanh tăng trưởng cao có khả năng tài chính trong thời gian ngắn. DAO phù hợp nhất như một cơ chế quản trị trung lập đáng tin cậy, được sử dụng để phân phối các khoản tài trợ hệ sinh thái từ các giao thức dòng tiền hiện có. Mạng lưới cộng đồng được điều khiển tốt nhất để đóng vai trò như một tổ chức kết nối lỏng lẻo, cho phép nhiều người khám phá độc lập các con đường lân cận, xây dựng những gì họ cho là thú vị và có giá trị nhất." Đối với những người thực hành xây dựng DAO tại nông thôn, việc tìm ra vị trí của DAO trong cộng đồng nông thôn, giá trị mà DAO có thể mang lại cho cộng đồng địa phương, chắc chắn là một vấn đề chung mà toàn thế giới đang phải đối mặt.
Đi sâu vào địa phương, tìm kiếm lợi thế
Trong khi học hỏi từ các nhà tiên phong toàn cầu, cách để gắn bó với địa phương cần dựa trên việc nghiên cứu và phân tích sâu sắc các thực tế địa phương. DAO Nam Đường cần đánh giá toàn diện các nguồn lực như kinh tế, nhân lực, văn hóa tinh thần, chính trị, vốn xã hội, vị trí địa lý và môi trường tự nhiên của địa phương để xây dựng các mục tiêu và chương trình hành động thiết thực.
Làng Nam Đường nổi tiếng với kinh nghiệm lịch sử trong quản trị dân chủ, sự quan tâm của xã hội là lợi thế lớn nhất của vùng đất này. Nhìn lại lịch sử của Nam Đường, có thể thấy rằng khát vọng theo đuổi dân chủ và quyền lợi ở đây chưa bao giờ ngừng lại, các mốc lịch sử quan trọng luôn đồng điệu với các ý tưởng tổ chức tiên tiến trong bối cảnh thời đại - từ cuối năm 1990 đến đầu năm 2000, phong trào công dân bùng nổ, phong trào luật sư bảo vệ quyền lợi và phong trào bảo vệ môi trường bắt đầu hình thành, công dân đã có thể bảo vệ quyền lợi của mình thông qua các con đường pháp lý và hành động tập thể. Và Nam Đường cũng bắt đầu tổ chức các cuộc đấu tranh bảo vệ quyền lợi của nông dân, thực hiện bầu cử cơ sở và tự quản lý của dân làng. Từ năm 2003-2004, mục tiêu tổ chức nông dân dần chuyển từ bảo vệ quyền lợi sang xây dựng. Như Yang Yunbiao đã mô tả: "Trước đây, chúng tôi bảo vệ quyền lợi từ góc độ có tính đối kháng, sau khi thành lập hợp tác xã, công việc hàng ngày của chúng tôi là phát triển sinh kế, xây dựng văn hóa, và xây dựng tự quản làng để bảo vệ quyền lợi." Sau đó, trong quá trình tổ chức nông dân, họ đã tham khảo văn minh phương Tây, đưa ra quy tắc thảo luận, thực hiện sự bản địa hóa của ý tưởng quản lý tiên tiến (năm 2008), giai đoạn này kinh tế và văn hóa của làng đã đạt được sự phát triển nhanh chóng. Yang Yunbiao đã chỉ ra trong cuộc trò chuyện về xây dựng nông thôn: "Phục hồi nông thôn không đơn giản chỉ là phục hồi ngành nghề, phục hồi tổ chức, mà nhất định phải quay về 'phục hồi con người', phải suy nghĩ làm thế nào để con người sống với nụ cười và sự tôn trọng." Hiện nay, sự thành lập của Nam Đường DAO tiếp tục truyền thống đổi mới tổ chức, đánh dấu nỗ lực mới nhất trong việc hòa quyện đạo đức quê hương với văn minh hiện đại.
Từ tổ chức bảo vệ quyền lợi đến quy tắc nghị sự, từ hợp tác xã đến Nam Đường DAO, trong 30 năm qua, Nam Đường đã thử nghiệm nhiều hình thức quản trị dân chủ khác nhau. Tuy nhiên, cần nhận thức rằng, bất kể hình thức tổ chức có đổi mới như thế nào, điều quan trọng là có tập trung vào "liên kết con người" hay không, có giải quyết được nhu cầu cơ bản của nông dân địa phương hay không. Thật đáng mừng, những thử nghiệm đã diễn ra trong quá khứ và hiện tại đã tạo ra hiệu ứng "liên kết" tốt đẹp, sau một thời gian sống chung và học hỏi, một số phản ứng hóa học tuyệt vời đang âm thầm xảy ra giữa các thành viên DAO và các thành viên hợp tác xã. Trong chuyến khảo sát tại chỗ, tôi đã quan sát thấy các bạn trẻ địa phương khi đối mặt với vấn đề phân công khi nấu ăn tập thể, đã chủ động áp dụng quy tắc nghị sự Robert, thông qua "đề nghị" và "phúc quyết" để thương thảo hiệu quả và hình thành sự đồng thuận về phân công. Tôi cũng cảm nhận được sự nảy mầm của ý thức bình đẳng trong giới trẻ địa phương, họ bắt đầu tự phát tổ chức lại với nhau, cùng nhau suy nghĩ về những vấn đề như quyết định không đủ minh bạch, quyền và trách nhiệm không rõ ràng, quy tắc không đủ rõ ràng trong công việc và cuộc sống tại địa phương. Sự nảy mầm của tư duy độc lập và tinh thần phê bình này sẽ là tài sản quý giá cho sự phát triển tương lai của Nam Đường. Ở một phía khác, hợp tác xã cũng đang mở rộng tư duy, lên kế hoạch xây dựng "không gian thứ ba" phục vụ cho những người làm việc tự do kỹ thuật số, nhằm kết nối một nhóm trẻ rộng hơn. Dựa trên việc nhìn thấy nhu cầu của nhau, làm việc theo một cách tôn trọng lẫn nhau, có thể sẽ là nguồn năng lượng cho những khả năng mới nảy sinh trên mảnh đất này.
Viết ở cuối
Mặc dù có sự xung đột, triển vọng hòa nhập giữa xây dựng nông thôn và Web3 là có thể. Sau thời gian và thực tiễn, hai bên có thể đạt được sự đồng thuận qua xung đột, hình thành mô hình quản lý vừa tôn trọng tự trị cá nhân vừa hợp tác tập thể. Trong sự phát triển tương lai, Nam Đường DAO không chỉ cần thúc đẩy công nghệ và mô hình quản lý Web3 mà còn phải gắn rễ vào nền văn hóa nông thôn và lợi ích thiết thực của người dân, tập trung vào việc giải quyết những nhu cầu cơ bản nhất của nông thôn, để công nghệ số mới thực sự chạm tới linh hồn của xã hội nông thôn.
Làm thế nào để nhìn nhận sự khám phá của DAO ở nông thôn?
Xây dựng nông thôn và DAO giống như hai hình tròn vốn dĩ cắt nhau: xây dựng nông thôn mang trong mình thực tiễn và tình cảm phục hưng nông thôn, trong khi DAO lại tái cấu trúc niềm tin và cơ chế hợp tác bằng cách áp dụng các nguyên tắc công nghệ phi tập trung. Trong những năm gần đây, hai lĩnh vực này đã bắt đầu giao thoa, thu hút những người làm việc trong Web3 đang cống hiến cho nông thôn cũng như những người xây dựng nông thôn mong muốn đón nhận công nghệ mới. Tuy nhiên, do thời gian tiếp xúc ngắn và sự khác biệt về giá trị cũng như nền tảng văn hóa, sự giao thoa này khó tránh khỏi việc phát sinh ma sát, bao gồm cả sự va chạm giữa logic tự trị phi tập trung và văn hóa tập thể nông thôn, cũng như sự hòa hợp giữa các ý tưởng bên ngoài và truyền thống bản địa.
Vấn đề cốt lõi nhất là, với tư cách là một hình thức tổ chức mới, DAO sẽ tìm ra phạm vi vai trò và ranh giới năng lực của mình trong cấu trúc quản trị nông thôn như thế nào? Lấy thực tiễn của Nam Đường DAO làm ví dụ, nếu việc phát hành đậu Nam Đường chỉ đơn thuần là sự sao chép số hóa của hệ thống điểm quản trị nông thôn truyền thống (như hệ thống công điểm), và tính khả dụng, tính dễ sử dụng thậm chí khó có thể vượt qua các "tiền tệ thay thế" hiện có; nếu việc bỏ phiếu dựa trên mã thông báo chỉ đơn giản là chuyển sang nền tảng kỹ thuật số Web3 với nền dân chủ trực tiếp, nhưng lại thực chất loại trừ người dân khỏi quy trình quyết định dân chủ, thì chúng ta có thể mong đợi sự "đổi mới" được gọi của tổ chức này mang lại bao nhiêu thay đổi cho xã hội nông thôn? Những câu hỏi này, dù được thể hiện thông qua Nam Đường DAO, thực chất là một cuộc chất vấn chung cho tất cả các DAO xây dựng nông thôn hoặc tổ chức tương tự trong tương lai.
Ngoài ra, cần phải thừa nhận rằng DAO không phải là câu trả lời cuối cùng cho tất cả các vấn đề quản trị tổ chức. Mọi thiết kế tổ chức đều không hoàn hảo, và các thỏa hiệp và lựa chọn trong quá trình quản trị mới là chìa khóa để tổ chức đối phó với những thách thức phát triển bền vững. Các hình thức tổ chức khác nhau có ưu nhược điểm riêng, và chúng tồn tại song song với nhau chứ không thay thế lẫn nhau. Nếu xem mức độ phi tập trung và tự trị như một quang phổ, thì các loại hình tổ chức trong lịch sử, cũng như các giai đoạn phát triển khác nhau của cùng một tổ chức, đều nằm ở những vị trí khác nhau trên quang phổ này. Nhiều thất bại của DAO xuất phát từ việc thiếu nhận thức đầy đủ về vấn đề này, muốn thực hiện dự án kinh doanh nhưng lại phát hiện rằng cách tiếp cận tập trung hơn vẫn tốt hơn. Muốn phân bổ quỹ theo cách của DAO, nhưng thường thì đa số người tham gia không phải là người hưởng lợi, và lợi ích kinh tế thường bị thiểu số chiếm đoạt. Trong khi đó, một số DAO tập trung vào việc xây dựng mạng lưới cộng đồng sau một thời gian hoạt động lại cảm thấy không thể tìm thấy vị trí của DAO. Một ví dụ sống động là, quỹ Uniswap trong một cuộc bỏ phiếu đã quyết định cung cấp 165 triệu USD phần thưởng khai thác thanh khoản cho Uniswap v4 và Unichain, điều này đã gây ra sự tức giận trong nội bộ DAO. Các thành viên đã đặt câu hỏi tại sao...
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Nam Đằng DAO khám phá sự kết hợp giữa xây dựng nông thôn và Web3 tìm kiếm mô hình quản trị mới
Nhật ký Nam Đường DAO (Phần 2)
đi ra một con đường
Câu chuyện của DAO Nam Đường vẫn tiếp tục, mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, mọi thứ vẫn đang phát triển tự nhiên và liên tục xuất hiện. Cộng đồng đang mày mò tiến bước qua việc thử và sai, tìm kiếm những khả năng mới trong sự thay đổi. Một số thành viên cốt lõi đã đến làng Tiến Tháp, huyện Pujiang, thành phố Thành Đô, để thử khởi động dự án mới, cố gắng tìm ra điểm giao thoa thực sự giữa "xây dựng nông thôn và Web3", xây dựng "DAO khởi nghiệp nông thôn". Đồng thời, một số người chọn ở lại địa phương Nam Đường, đưa ra sáng kiến "sống tốt mỗi ngày", thông qua việc tổ chức cho những người trẻ tại địa phương tham gia học hỏi về blockchain, hoạt động ban nhạc, v.v., tiếp tục khai thác sâu vào cộng đồng. Một bên khám phá ra bên ngoài, một bên gắn bó với địa phương, hai con đường song song không mâu thuẫn. Mở ra con đường mới luôn đầy gian nan, nhưng như câu nói đã nói: "Người bi quan thường đúng, nhưng người lạc quan lại tiếp tục tiến bước." Những người lạc quan của DAO Nam Đường đang viết nên câu trả lời thuộc về chính họ bằng hành động.
Thu hút thêm nhiều nhân tài chuyên nghiệp
Nhân tài là nền tảng cho sự phát triển của bất kỳ tổ chức nào. Cikey đã từng suy ngẫm rằng, vào giai đoạn đầu thành lập, Nam Đường DAO đã không thể thu hút hiệu quả "những người thực sự hiểu về blockchain và Web3", cộng thêm việc các thành viên ban đầu đều thiếu kinh nghiệm xây dựng nông thôn trưởng thành, cộng đồng đã đi một số đường vòng trong quá trình khám phá. May mắn thay, cộng đồng đã nhận ra điểm yếu này và đã thực hiện một loạt các biện pháp cải thiện. Hiện tại, Nam Đường DAO dự định mời các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm trong ngành để thành lập "Nhóm hướng dẫn quản trị Nam Đường DAO", nhằm cung cấp hòa giải chuyên nghiệp cho các tranh chấp nội bộ và đưa ra các đề xuất hệ thống cho hướng chiến lược hàng quý. Ngoài ra, thông qua "Chương trình khai sáng hai chiều xây dựng nông thôn Web3", các thành viên cộng đồng đã nhiều lần tham gia các hoạt động Web3 trong và ngoài nước, và đã đến các trường đại học để tuyên truyền, không chỉ nâng cao kỹ năng chuyên môn của bản thân mà còn thu hút thêm nhiều chuyên gia đam mê Web3 và xây dựng nông thôn tham gia. Sự tương tác hai chiều này đã mở ra một kỷ nguyên mới cho việc tuyển dụng nhân tài. Điều đáng phấn khởi là, các thành viên mới đang liên tục gia nhập, mang lại sức sống mới cho cộng đồng. Trong số họ, có người giỏi sáng tạo nghệ thuật, có thể làm phong phú thêm các hoạt động văn hóa nông thôn; có người thành thạo trong quảng bá thương hiệu, hỗ trợ cho việc truyền thông bên ngoài của Nam Đường DAO; còn có người có thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu tổ chức, đóng góp trí tuệ cho việc tối ưu hóa cơ chế quản trị cộng đồng. Những thành viên mới này không chỉ mang lại kỹ năng chuyên môn mà còn mở ra nhiều khả năng hơn cho sự phát triển tương lai của Nam Đường DAO.
Hướng ra thế giới, rút ra kinh nghiệm
Nhu cầu thực sự của nông thôn là gì? Liệu Web3 có thể mang lại động lực mới cho sự phát triển nông thôn? Việc triển khai DAO không chỉ là bài toán của Nam Đường, mà còn là thách thức chung toàn cầu. Nam Đường DAO đã nghiên cứu nhiều trường hợp DAO quốc tế, trong đó không thiếu những gợi ý liên quan chặt chẽ đến xây dựng nông thôn. Ví dụ, làng Yamakoshi ở Nhật Bản đã đưa ra "Nishikigoi NFT" với đặc sản địa phương "cá chép Nhật" làm trung tâm để đối phó với việc tái thiết sau động đất và vấn đề già hóa dân số, xem người nắm giữ NFT như "cư dân số". Cộng đồng DAO hình thành từ đó đã thu hút hơn 1750 thành viên trên toàn cầu, huy động vốn để hỗ trợ phát triển bền vững khu vực. Mặc dù mô hình này không sử dụng các yếu tố điển hình của DAO như hợp đồng thông minh hay quỹ tài chính trên chuỗi, nhưng đã giải quyết thực tế vấn đề địa phương. Kinh nghiệm của làng Yamakoshi đã truyền cảm hứng cho Nam Đường DAO. Gần đây, làng Yamakoshi đã đề xuất ý tưởng "cách mạng quản trị điều khiển bằng DAO hai tầng": sử dụng DAO thung lũng Yamakoshi làm phương tiện, đạt được sự đồng quản lý giữa cư dân thực và cư dân số thông qua quyết định bỏ phiếu Snapshot; đồng thời sử dụng DAO Thế Hòa Nhân làm nền tảng, thúc đẩy hợp tác xuyên vùng (như làng Chuyếu Diệp, Thiên Long Hạp), xây dựng "mạng LocalDAO". Mô hình này có sự tương đồng với lộ trình phát triển hiện tại của Nam Đường DAO và hứa hẹn sẽ cung cấp những tham khảo quý giá.
Một trường hợp liên quan khác là CabinDAO - một tổ chức tự trị phi tập trung cam kết xây dựng các thành phố mạng thông qua hợp tác cộng đồng và đổi mới công nghệ. Quá trình phát triển của nó được chia thành bốn giai đoạn: Thời kỳ người sáng tạo từ 2020-2021, thiết lập "Creator Cabins" như một dự án tài trợ cho cư trú của người sáng tạo; Từ 2021-2022, khi DAO phát triển mạnh mẽ, Cabin cũng bắt đầu bước vào giai đoạn nhà cung cấp dịch vụ DAO, trong thời gian này cộng đồng đã tạo ra nhiều thương hiệu truyền thông DAO, phát triển các công cụ DAO như hệ thống hộ chiếu trên chuỗi và vật lý dành cho cộng đồng mạng; Từ 2022-2023, khi thị trường tiền điện tử biến động, cộng đồng bắt đầu giảm mạnh đội ngũ DAO và tập trung vào việc tạo ra các cộng đồng tự nhiên cho các người du mục kỹ thuật số và xây dựng mạng lưới chung cư toàn cầu; Vào đầu năm 2024, từ khóa của đội ngũ đã trở thành "cộng đồng gia đình", đội ngũ đã quyết định thiết lập kết nối sâu sắc hơn với các cộng đồng địa phương, họ khởi xướng chương trình tăng tốc hàng xóm (Neighborhood Accelerator), đề xuất việc xây dựng một cộng đồng sống gần bạn bè và cùng nhau nuôi dạy trẻ.
Điều đáng lưu ý và suy ngẫm là, sau vài năm khám phá liên tục, đội ngũ Cabin cho rằng nó phù hợp hơn để tồn tại như một mạng lưới cộng đồng lỏng lẻo, chứ không phải là một công ty khởi nghiệp hoặc DAO. Ngày 8 tháng 5 năm 2025, Cabin chính thức thông báo trên nền tảng X về việc giải thể, quyết định từ bỏ các khoản tài trợ DAO và dự án thương mại hóa, chuyển sang một mạng lưới hoàn toàn do cộng đồng điều hành. Quyết định này xuất phát từ việc suy ngẫm về các mô hình khác nhau của khởi nghiệp, DAO và mạng lưới cộng đồng: "Các công ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi vốn đầu tư mạo hiểm phù hợp nhất với những nhóm nhỏ tập trung, có khả năng chuyển đổi nhanh chóng, tìm kiếm cơ hội kinh doanh tăng trưởng cao có khả năng tài chính trong thời gian ngắn. DAO phù hợp nhất như một cơ chế quản trị trung lập đáng tin cậy, được sử dụng để phân phối các khoản tài trợ hệ sinh thái từ các giao thức dòng tiền hiện có. Mạng lưới cộng đồng được điều khiển tốt nhất để đóng vai trò như một tổ chức kết nối lỏng lẻo, cho phép nhiều người khám phá độc lập các con đường lân cận, xây dựng những gì họ cho là thú vị và có giá trị nhất." Đối với những người thực hành xây dựng DAO tại nông thôn, việc tìm ra vị trí của DAO trong cộng đồng nông thôn, giá trị mà DAO có thể mang lại cho cộng đồng địa phương, chắc chắn là một vấn đề chung mà toàn thế giới đang phải đối mặt.
Đi sâu vào địa phương, tìm kiếm lợi thế
Trong khi học hỏi từ các nhà tiên phong toàn cầu, cách để gắn bó với địa phương cần dựa trên việc nghiên cứu và phân tích sâu sắc các thực tế địa phương. DAO Nam Đường cần đánh giá toàn diện các nguồn lực như kinh tế, nhân lực, văn hóa tinh thần, chính trị, vốn xã hội, vị trí địa lý và môi trường tự nhiên của địa phương để xây dựng các mục tiêu và chương trình hành động thiết thực.
Làng Nam Đường nổi tiếng với kinh nghiệm lịch sử trong quản trị dân chủ, sự quan tâm của xã hội là lợi thế lớn nhất của vùng đất này. Nhìn lại lịch sử của Nam Đường, có thể thấy rằng khát vọng theo đuổi dân chủ và quyền lợi ở đây chưa bao giờ ngừng lại, các mốc lịch sử quan trọng luôn đồng điệu với các ý tưởng tổ chức tiên tiến trong bối cảnh thời đại - từ cuối năm 1990 đến đầu năm 2000, phong trào công dân bùng nổ, phong trào luật sư bảo vệ quyền lợi và phong trào bảo vệ môi trường bắt đầu hình thành, công dân đã có thể bảo vệ quyền lợi của mình thông qua các con đường pháp lý và hành động tập thể. Và Nam Đường cũng bắt đầu tổ chức các cuộc đấu tranh bảo vệ quyền lợi của nông dân, thực hiện bầu cử cơ sở và tự quản lý của dân làng. Từ năm 2003-2004, mục tiêu tổ chức nông dân dần chuyển từ bảo vệ quyền lợi sang xây dựng. Như Yang Yunbiao đã mô tả: "Trước đây, chúng tôi bảo vệ quyền lợi từ góc độ có tính đối kháng, sau khi thành lập hợp tác xã, công việc hàng ngày của chúng tôi là phát triển sinh kế, xây dựng văn hóa, và xây dựng tự quản làng để bảo vệ quyền lợi." Sau đó, trong quá trình tổ chức nông dân, họ đã tham khảo văn minh phương Tây, đưa ra quy tắc thảo luận, thực hiện sự bản địa hóa của ý tưởng quản lý tiên tiến (năm 2008), giai đoạn này kinh tế và văn hóa của làng đã đạt được sự phát triển nhanh chóng. Yang Yunbiao đã chỉ ra trong cuộc trò chuyện về xây dựng nông thôn: "Phục hồi nông thôn không đơn giản chỉ là phục hồi ngành nghề, phục hồi tổ chức, mà nhất định phải quay về 'phục hồi con người', phải suy nghĩ làm thế nào để con người sống với nụ cười và sự tôn trọng." Hiện nay, sự thành lập của Nam Đường DAO tiếp tục truyền thống đổi mới tổ chức, đánh dấu nỗ lực mới nhất trong việc hòa quyện đạo đức quê hương với văn minh hiện đại.
Từ tổ chức bảo vệ quyền lợi đến quy tắc nghị sự, từ hợp tác xã đến Nam Đường DAO, trong 30 năm qua, Nam Đường đã thử nghiệm nhiều hình thức quản trị dân chủ khác nhau. Tuy nhiên, cần nhận thức rằng, bất kể hình thức tổ chức có đổi mới như thế nào, điều quan trọng là có tập trung vào "liên kết con người" hay không, có giải quyết được nhu cầu cơ bản của nông dân địa phương hay không. Thật đáng mừng, những thử nghiệm đã diễn ra trong quá khứ và hiện tại đã tạo ra hiệu ứng "liên kết" tốt đẹp, sau một thời gian sống chung và học hỏi, một số phản ứng hóa học tuyệt vời đang âm thầm xảy ra giữa các thành viên DAO và các thành viên hợp tác xã. Trong chuyến khảo sát tại chỗ, tôi đã quan sát thấy các bạn trẻ địa phương khi đối mặt với vấn đề phân công khi nấu ăn tập thể, đã chủ động áp dụng quy tắc nghị sự Robert, thông qua "đề nghị" và "phúc quyết" để thương thảo hiệu quả và hình thành sự đồng thuận về phân công. Tôi cũng cảm nhận được sự nảy mầm của ý thức bình đẳng trong giới trẻ địa phương, họ bắt đầu tự phát tổ chức lại với nhau, cùng nhau suy nghĩ về những vấn đề như quyết định không đủ minh bạch, quyền và trách nhiệm không rõ ràng, quy tắc không đủ rõ ràng trong công việc và cuộc sống tại địa phương. Sự nảy mầm của tư duy độc lập và tinh thần phê bình này sẽ là tài sản quý giá cho sự phát triển tương lai của Nam Đường. Ở một phía khác, hợp tác xã cũng đang mở rộng tư duy, lên kế hoạch xây dựng "không gian thứ ba" phục vụ cho những người làm việc tự do kỹ thuật số, nhằm kết nối một nhóm trẻ rộng hơn. Dựa trên việc nhìn thấy nhu cầu của nhau, làm việc theo một cách tôn trọng lẫn nhau, có thể sẽ là nguồn năng lượng cho những khả năng mới nảy sinh trên mảnh đất này.
Viết ở cuối
Mặc dù có sự xung đột, triển vọng hòa nhập giữa xây dựng nông thôn và Web3 là có thể. Sau thời gian và thực tiễn, hai bên có thể đạt được sự đồng thuận qua xung đột, hình thành mô hình quản lý vừa tôn trọng tự trị cá nhân vừa hợp tác tập thể. Trong sự phát triển tương lai, Nam Đường DAO không chỉ cần thúc đẩy công nghệ và mô hình quản lý Web3 mà còn phải gắn rễ vào nền văn hóa nông thôn và lợi ích thiết thực của người dân, tập trung vào việc giải quyết những nhu cầu cơ bản nhất của nông thôn, để công nghệ số mới thực sự chạm tới linh hồn của xã hội nông thôn.
Làm thế nào để nhìn nhận sự khám phá của DAO ở nông thôn?
Xây dựng nông thôn và DAO giống như hai hình tròn vốn dĩ cắt nhau: xây dựng nông thôn mang trong mình thực tiễn và tình cảm phục hưng nông thôn, trong khi DAO lại tái cấu trúc niềm tin và cơ chế hợp tác bằng cách áp dụng các nguyên tắc công nghệ phi tập trung. Trong những năm gần đây, hai lĩnh vực này đã bắt đầu giao thoa, thu hút những người làm việc trong Web3 đang cống hiến cho nông thôn cũng như những người xây dựng nông thôn mong muốn đón nhận công nghệ mới. Tuy nhiên, do thời gian tiếp xúc ngắn và sự khác biệt về giá trị cũng như nền tảng văn hóa, sự giao thoa này khó tránh khỏi việc phát sinh ma sát, bao gồm cả sự va chạm giữa logic tự trị phi tập trung và văn hóa tập thể nông thôn, cũng như sự hòa hợp giữa các ý tưởng bên ngoài và truyền thống bản địa.
Vấn đề cốt lõi nhất là, với tư cách là một hình thức tổ chức mới, DAO sẽ tìm ra phạm vi vai trò và ranh giới năng lực của mình trong cấu trúc quản trị nông thôn như thế nào? Lấy thực tiễn của Nam Đường DAO làm ví dụ, nếu việc phát hành đậu Nam Đường chỉ đơn thuần là sự sao chép số hóa của hệ thống điểm quản trị nông thôn truyền thống (như hệ thống công điểm), và tính khả dụng, tính dễ sử dụng thậm chí khó có thể vượt qua các "tiền tệ thay thế" hiện có; nếu việc bỏ phiếu dựa trên mã thông báo chỉ đơn giản là chuyển sang nền tảng kỹ thuật số Web3 với nền dân chủ trực tiếp, nhưng lại thực chất loại trừ người dân khỏi quy trình quyết định dân chủ, thì chúng ta có thể mong đợi sự "đổi mới" được gọi của tổ chức này mang lại bao nhiêu thay đổi cho xã hội nông thôn? Những câu hỏi này, dù được thể hiện thông qua Nam Đường DAO, thực chất là một cuộc chất vấn chung cho tất cả các DAO xây dựng nông thôn hoặc tổ chức tương tự trong tương lai.
Ngoài ra, cần phải thừa nhận rằng DAO không phải là câu trả lời cuối cùng cho tất cả các vấn đề quản trị tổ chức. Mọi thiết kế tổ chức đều không hoàn hảo, và các thỏa hiệp và lựa chọn trong quá trình quản trị mới là chìa khóa để tổ chức đối phó với những thách thức phát triển bền vững. Các hình thức tổ chức khác nhau có ưu nhược điểm riêng, và chúng tồn tại song song với nhau chứ không thay thế lẫn nhau. Nếu xem mức độ phi tập trung và tự trị như một quang phổ, thì các loại hình tổ chức trong lịch sử, cũng như các giai đoạn phát triển khác nhau của cùng một tổ chức, đều nằm ở những vị trí khác nhau trên quang phổ này. Nhiều thất bại của DAO xuất phát từ việc thiếu nhận thức đầy đủ về vấn đề này, muốn thực hiện dự án kinh doanh nhưng lại phát hiện rằng cách tiếp cận tập trung hơn vẫn tốt hơn. Muốn phân bổ quỹ theo cách của DAO, nhưng thường thì đa số người tham gia không phải là người hưởng lợi, và lợi ích kinh tế thường bị thiểu số chiếm đoạt. Trong khi đó, một số DAO tập trung vào việc xây dựng mạng lưới cộng đồng sau một thời gian hoạt động lại cảm thấy không thể tìm thấy vị trí của DAO. Một ví dụ sống động là, quỹ Uniswap trong một cuộc bỏ phiếu đã quyết định cung cấp 165 triệu USD phần thưởng khai thác thanh khoản cho Uniswap v4 và Unichain, điều này đã gây ra sự tức giận trong nội bộ DAO. Các thành viên đã đặt câu hỏi tại sao...