Phân tích toàn cảnh RWA: Xu hướng thị trường toàn cầu và triển vọng phát triển năm 2025

Giới thiệu

Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số, RWA đã chuyển đổi tài sản truyền thống thành token kỹ thuật số, đáng kể nâng cao tính thanh khoản, tính minh bạch và khả năng tiếp cận của tài sản. Sáng kiến này được coi là lực lượng chính thúc đẩy chuyển đổi số của thị trường tài chính. Đặc biệt từ năm 2025, với dòng vốn của các tổ chức đổ vào nhanh chóng và môi trường quản lý ngày càng rõ ràng, thị trường RWA đã cho thấy sự tăng trưởng nhanh chóng. Báo cáo này nhằm phân tích toàn diện quá trình phát triển, tình hình hiện tại và tiềm năng tương lai của RWA.

Một, Định nghĩa RWA, Lịch sử phát triển và Đường đi công nghệ

1.1 Định nghĩa RWA

RWA đề cập đến quá trình sử dụng công nghệ blockchain để chuyển đổi tài sản thế giới thực (như bất động sản, hàng hóa, quyền nợ, quyền sở hữu trí tuệ, v.v.) thành các mã thông báo kỹ thuật số. Những mã thông báo này đại diện cho quyền sở hữu hoặc quyền thu lợi từ tài sản, có thể được giao dịch và quản lý trên blockchain. Mục tiêu cốt lõi là thông qua tính không thể thay đổi, khả năng theo dõi và tính lập trình của hợp đồng thông minh trên blockchain, giải quyết các vấn đề như khó khăn trong xác nhận quyền sở hữu, hiệu quả lưu thông thấp và thiếu thanh khoản trong giao dịch tài sản truyền thống.

Về mặt kỹ thuật, việc token hóa RWA bao gồm ba giai đoạn then chốt:

• Quy quyền ngoài chuỗi: Hoàn thành việc xác nhận quyền sở hữu tài sản và đánh giá giá trị thông qua quy trình tuân thủ pháp luật.
• Chiếu trên chuỗi: ánh xạ quyền tài sản lên blockchain, tạo ra token tương ứng.
• Quản trị trên chuỗi: Thực hiện phân phối lợi nhuận, thanh lý staking và các quản lý tự động khác thông qua hợp đồng thông minh.

So với chứng khoán hóa tài sản truyền thống (ABS), RWA có sự tương đồng trong việc tách biệt rủi ro và tái cấu trúc dòng tiền, nhưng sự phụ thuộc vào công nghệ yêu cầu đánh giá thêm về kiến trúc blockchain, an toàn hợp đồng thông minh và khả năng tương tác giữa các chuỗi.

1.2 Lịch sử phát triển RWA

• Khám phá sớm (2017-2020): Khái niệm RWA bắt đầu nảy sinh vào khoảng năm 2017, các dự án ban đầu chủ yếu tập trung vào việc token hóa bất động sản và tác phẩm nghệ thuật.
• Sự tham gia của các tổ chức (2021-2023): Năm 2021, một số giao thức DeFi bắt đầu đưa RWA vào hệ sinh thái, người dùng có thể vay mượn bằng cách thế chấp tài sản thực. Đến năm 2023, quy mô thị trường RWA đạt 5 tỷ USD, các tổ chức tài chính truyền thống tung ra sản phẩm token hóa, đánh dấu sự gia nhập của RWA vào tầm nhìn chính thống.
• Tăng trưởng bùng nổ (năm 2024-2025): Các tổ chức tài chính truyền thống tăng tốc triển khai RWA, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường. Quy mô thị trường RWA vượt qua 23 tỷ USD, trở thành một trong những hướng quan trọng của ứng dụng blockchain.

Hai, Quy mô thị trường và Xu hướng tăng trưởng

2.1 Quy mô thị trường RWA toàn cầu

Tính đến cuối tháng 5 năm 2025, tổng giá trị RWA trên toàn cầu đạt khoảng 23 tỷ USD. Vào tháng 3 năm 2025, TVL của các giao thức RWA lần đầu tiên vượt mốc 10 tỷ USD, đạt khoảng 10,4 tỷ USD vào ngày 21 tháng 3. Trong cùng thời gian đó, lĩnh vực RWA có sự tăng trưởng đáng kể so với năm trước, tỷ lệ tăng trưởng TVL từ đầu năm 2025 đến nay gần 140%. Những dữ liệu này cho thấy, trong hai năm qua, thị trường RWA đã có sự bùng nổ tăng trưởng.

Số lượng khóa của các giao thức RWA chính (TVL) đã tăng mạnh. Ví dụ:

• Một nền tảng giao dịch (RWA Vaults) -- Đầu năm 2025, tổng giá trị tài sản thế chấp RWA của nó khoảng 1,3 tỷ USD.
• Ondo Finance -- TVL khoảng 12.83 tỷ đô la.
• Centrifuge -- TVL khoảng 4.41 triệu đô la.

Ngoài ra, một quỹ trái phiếu chính phủ Mỹ trên chuỗi của một công ty quản lý tài sản lớn cũng đã vươn lên vị trí hàng đầu với khoảng 1,4 tỷ đô la TVL, tiếp theo là khoảng 1,3 tỷ đô la. Những con số này phản ánh sự thống trị của các dự án có nền tảng tổ chức và các giao thức chất lượng trong lĩnh vực RWA.

2.2 Xu hướng tăng trưởng và dự đoán

Nhiều tổ chức nghiên cứu đã đưa ra dự báo về quy mô thị trường RWA vào năm 2030 và cung cấp các ước tính về tỷ lệ tăng trưởng hàng năm bình quân (CAGR) tương ứng. Công ty tư vấn Boston đã ước tính rằng vào năm 2030, quy mô tài sản token hóa toàn cầu có thể đạt khoảng 16 nghìn tỷ USD. McKinsey cũng dự đoán khoảng 2 nghìn tỷ USD. Một ngân hàng lớn quốc tế dự đoán quy mô vào năm 2030 sẽ nằm trong khoảng 4-5 nghìn tỷ USD, trong khi các tổ chức quản lý tài sản kỹ thuật số đưa ra một khoảng rộng từ 3,5-10 nghìn tỷ USD. Trong ngành công nghiệp tiền điện tử, có các nhà phân tích chỉ ra rằng nếu duy trì tỷ lệ tăng trưởng khoảng 121% trong gần hai năm qua, quy mô token hóa RWA vào năm 2030 có thể đạt khoảng 1,3 nghìn tỷ USD. Các dự đoán trên có tỷ lệ tăng trưởng hàng năm bình quân từ vài chục phần trăm (mức 1 nghìn tỷ) đến vài trăm phần trăm (trên 10 nghìn tỷ), phản ánh sự tồn tại song song của tiềm năng và sự không chắc chắn của thị trường RWA.

Xu hướng tăng trưởng chính:

1. Tham gia của các tổ chức tăng tốc: Các ông lớn tài chính truyền thống đang lần lượt gia nhập vào lĩnh vực RWA. Lấy một công ty quản lý tài sản lớn làm ví dụ, quỹ trái phiếu quốc gia dựa trên Ethereum của họ sẽ ra mắt vào năm 2024, và đến năm 2025 quy mô đã vượt quá 2,5 tỷ đô la Mỹ (chiếm 41% thị phần thị trường chứng khoán hóa trái phiếu quốc gia trên toàn cầu). Một nền tảng giao dịch nổi tiếng cũng đã nộp kế hoạch khung cho sàn giao dịch RWA cho cơ quan quản lý vào năm 2025, dự kiến trong ba năm có thể đạt 10 tỷ đô la Mỹ TVL. Hơn nữa, nhiều tổ chức tài chính lớn đã ra mắt hoặc có kế hoạch ra mắt các sản phẩm RWA tuân thủ quy định, thúc đẩy nhu cầu của thị trường.

2. Sự tiến hóa công nghệ thúc đẩy nâng cao hiệu suất: Hệ sinh thái Ethereum vẫn giữ vị trí dẫn đầu trong cơ sở hạ tầng token hóa. Đến tháng 5 năm 2025, tài sản token hóa được hỗ trợ bởi Ethereum ước tính chiếm khoảng 55% tổng giá trị toàn cầu. Đồng thời, các loại liên kết hiệu suất cao và giải pháp mở rộng liên tục xuất hiện. Ví dụ, một nền tảng giao dịch dự định xây dựng nền tảng RWA sử dụng kiến trúc chuỗi hỗn hợp, có thể đạt được thời gian khớp lệnh dưới 10 micro giây và thông lượng 30.000 TPS, nâng cao đáng kể hiệu suất thanh toán và giảm chi phí. Hơn nữa, các công nghệ như mạng Layer2 và chứng minh không biết đang được sử dụng để giảm chi phí giao dịch RWA và tăng cường tính riêng tư.

3. Chính sách quản lý trở nên nghiêm ngặt: Các cơ quan quản lý ở các quốc gia bắt đầu xây dựng các quy định liên quan đến RWA, nhằm cung cấp bảo đảm制度 cho sự phát triển của thị trường. Một nền tảng giao dịch đã trình bày một đề xuất hoàn chỉnh về yêu cầu tuân thủ liên quan đến giấy phép liên bang cho tài sản mã hóa và kiểm toán trên chuỗi cho các cơ quan quản lý, nhằm thiết lập tiêu chuẩn phát hành và giao dịch token. Các quy định như Luật Thị Trường Tài Sản Mã Hóa (MiCA) của Liên minh Châu Âu cũng đang xác định rõ phân loại và tiêu chuẩn tuân thủ cho token RWA. Đồng thời, một số khu vực đã thử nghiệm cho phép các nhà đầu tư với một ngưỡng nhất định tham gia vào RWA thông qua các nền tảng tuân thủ, chẳng hạn như đầu tư vào trái phiếu chính phủ và bất động sản thông qua stablecoin tuân thủ và token chứng khoán. Nhìn chung, độ trưởng thành của chính sách quản lý đã nâng cao sự tự tin của các tổ chức, cung cấp hỗ trợ quan trọng cho sự mở rộng nhanh chóng của thị trường RWA.

Ba, Đường dẫn công nghệ RWA và tiêu chuẩn cốt lõi

3.1 Đường đi kỹ thuật

Đường đi công nghệ của RWA thường bao gồm các bước và mô-đun chính sau:

1. Quy trình chuyển đổi tài sản thành token (Asset Tokenization Workflow)

• Lựa chọn tài sản và xác định quyền sở hữu: làm rõ giá trị, ranh giới quyền sở hữu và khả năng chuyển nhượng của tài sản ngoài chuỗi.
• Kiểm toán tính hợp pháp và thành lập SPV: Thực hiện quản lý tài sản thông qua tổ chức lưu ký hoặc thành lập phương tiện mục đích đặc biệt (SPV)
• Phát hành token (Token Minting): Tạo token tương ứng theo các tiêu chuẩn như ERC-20, ERC-721 hoặc ERC-3643.
• Dữ liệu ngoài chuỗi kết nối (Oracle/IOT): Cập nhật trạng thái tài sản theo thời gian thực thông qua oracle, Internet of Things hoặc kiểm toán từ bên thứ ba.
• Cơ chế đảm bảo giá trị: Duy trì mối quan hệ neo giữa token và tài sản thực thông qua việc ủy thác, bảo hiểm, thế chấp thặng dư, v.v.

2）Công nghệ giao thức hỗ trợ RWA (RWA Protocol Stack)

3.2 Tiêu chuẩn và công cụ cốt lõi

• ERC-3643 (T-REX): Một trong những tiêu chuẩn RWA token trưởng thành nhất, hỗ trợ danh sách trắng danh tính, kiểm soát quy định và quản lý quyền.
• ERC-1400: Kiến trúc tuân thủ dành cho token chứng khoán, hỗ trợ thiết kế tuân thủ quy định theo mô-đun
• Oracle: Cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi đáng tin cậy như giá cả, trạng thái tài sản, v.v.
• Công cụ ký nhiều/giám sát: Đảm bảo an toàn tài sản và tuân thủ quản trị
• TEE (Môi trường thực thi đáng tin cậy): đảm bảo dữ liệu nhạy cảm ngoài chuỗi vẫn có thể hoạt động an toàn và riêng tư trong quá trình tương tác trên chuỗi.

Tầm nhìn của RWA là đưa hàng trăm nghìn tỷ đô la tài sản thực vào hệ thống tài chính trên chuỗi, giải phóng tính thanh khoản và khả năng kết hợp của chúng, xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính thế hệ mới hiệu quả hơn, minh bạch hơn và bao trùm hơn. Đường đi công nghệ của nó không chỉ phải giải quyết vấn đề kép "có thể lập trình trên chuỗi" và "kết nối đáng tin cậy ngoài chuỗi", mà còn phải cân nhắc đến tính tuân thủ pháp luật, cơ chế kiểm toán, an toàn hệ thống và con đường tham gia thị trường.

Bốn, Các loại tài sản RWA điển hình và ứng dụng thực tế

4.1 Các loại tài sản RWA điển hình

Con đường lên chuỗi của tài sản thực đang đa dạng hóa, các dự án RWA chính thống xoay quanh các loại tài sản sau, dựa trên tín dụng và cấu trúc lợi nhuận của tài sản thực để thực hiện việc mã hóa. Các loại tài sản này có thể được phân chia thành bốn loại sau:

1. Tài sản nợ (chứng khoán thế giới thực)

Các dự án RWA loại này thường liên kết với các công cụ nợ trong thế giới thực (như trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ, trái phiếu doanh nghiệp, khoản phải thu, v.v.), đại diện cho một trong những lĩnh vực trưởng thành và chủ yếu nhất, có tính minh bạch cao, thuộc tính tuân thủ mạnh mẽ và lợi tức có thể dự đoán.

Dự án điển hình:

• Ondo Finance: Phát hành các token như OUSG với tài sản cơ sở là ETF trái phiếu Chính phủ Hoa Kỳ.
• Maple Finance: Kết nối các bên có nhu cầu tín dụng thực tế với các nhà cung cấp thanh khoản DeFi thông qua các sản phẩm tín dụng có cấu trúc.
• Centrifuge: Đưa tài sản như hóa đơn, khoản phải thu lên blockchain và kết nối với giao thức Tinlake để cho vay.

2. Tài sản bất động sản (như bất động sản)

Thông qua việc định giá bất động sản và lợi nhuận cho thuê, chia nhỏ tài sản bất động sản thành các Token có thể giao dịch, được sử dụng cho việc thế chấp DeFi hoặc phân bổ tài sản, có tính an toàn tài sản tốt và cơ sở dòng tiền.

Dự án điển hình:

• RealT: Cung cấp việc nắm giữ token hóa dựa trên bất động sản Mỹ, người nắm giữ token có thể nhận được lợi tức từ tiền thuê.
• Propy: Giao dịch bất động sản và đăng ký quyền sở hữu trên chuỗi, thực hiện quy trình mua nhà minh bạch.
• Lofty: Nền tảng đầu tư phân khúc bất động sản, hỗ trợ chia sẻ lợi nhuận theo tỷ lệ và quản lý tài sản.

3. Tài sản hàng hóa (vàng, tín dụng carbon, dầu mỏ, v.v.)

Phát hành Token gắn liền với giá trị của hàng hóa thực tế hoặc chứng từ hỗ trợ, dùng để lưu trữ giá trị, phòng ngừa rủi ro hoặc giao dịch lưu thông.

Dự án điển hình:

• PAXG: Stablecoin được hỗ trợ bởi vàng do Paxos phát hành, mỗi Token tương ứng với một số lượng vàng vật chất nhất định.
• OpenCarbon: Nền tảng Token hóa tín dụng carbon, đưa chứng nhận giảm phát thải lên chuỗi.
• Tangible：Mã hóa và giao dịch cũng như lưu trữ tài sản vật chất như rượu, đồng hồ.

4. Các loại tài sản thực khác (bản quyền, bảo hiểm, hóa đơn, quyền sở hữu trí tuệ, v.v.)

Thuộc lĩnh vực đổi mới giai đoạn đầu của RWA, đại diện cho tài sản có tính thanh khoản thấp nhưng có tính đổi mới cao, phù hợp cho các nền tảng chuyên biệt để ươm tạo.

Dự án điển hình:

• Re: Nền tảng Token hóa rủi ro bảo hiểm, cung cấp tái bảo hiểm trên chuỗi cho DeFi.
• IP3 / Story Protocol: Khám phá giải pháp đưa giá trị tài sản trí tuệ lên blockchain.
• Goldfinch: Nền tảng cho vay tín dụng hỗ trợ các khoản vay nhỏ cho thị trường đang phát triển.

4.2 Ứng dụng thực tiễn của RWA

（1）Hướng dẫn đầu tư RWA: Định vị lợi nhuận của tài sản ảo

Thực tiễn RWA theo định hướng đầu tư có thể truy nguyên từ việc khám phá cơ chế ổn định của hệ sinh thái DeFi, trong đó mô hình điển hình là việc cung cấp giá trị hỗ trợ cho tài sản ảo dựa trên lợi nhuận của tài sản thực. Logic "bảo lãnh tài sản" này đã xuất hiện trong những thực tiễn ban đầu của một số giao thức DeFi, giao thức này đã chấp nhận tài sản thực (như trái phiếu chính phủ Mỹ) làm tài sản thế chấp để xây dựng nền tảng giá trị phi tập trung cho stablecoin của mình. Với sự tham gia của các tổ chức tài chính truyền thống, mô hình này dần tiến hóa thành các giải pháp cấp tổ chức chín muồi hơn.

Các đặc điểm cốt lõi của RWA loại này được thể hiện ở ba phương diện:

Thứ nhất, tài sản mục tiêu tập trung vào các công cụ tài chính truyền thống có tính thanh khoản cao (trái phiếu chính phủ, công cụ thị trường tiền tệ, v.v.);

Thứ hai, các tổ chức phát động thường là các tổ chức tài chính có giấy phép hoặc các giao thức DeFi tuân thủ.

Thứ ba,