Từ phi lý đến hiện tượng: Con đường nổi lên của Fartcoin

Trong bối cảnh thị trường tiền điện tử toàn cầu ảm đạm trong quý đầu tiên của năm nay, một đồng tiền mã hóa với cái tên phi lý, không có ứng dụng thực tế nào lại trở thành một trong số ít các đồng tiền chính tăng giá ngược dòng, thậm chí gây ra sự bàn tán trên phố Wall, khiến nhiều nhà đầu tư truyền thống cảm thấy bối rối.

Tiền điện tử có tên Fartcoin này xuất phát từ một cuộc trò chuyện giữa các trí tuệ nhân tạo. Trong một mô hình đại lý AI, một cuộc trò chuyện về việc Musk thích âm thanh của việc đánh hơi đã kích hoạt một phản ứng dây chuyền, cuối cùng dẫn đến sự ra đời của Fartcoin vào ngày 18 tháng 10 năm 2024.

Xuất hiện nổi bật

Fartcoin ngay khi ra mắt đã thu hút sự chú ý của nhiều người trong giới tiền điện tử. Vào ngày 13 tháng 12 năm 2024, một tweet châm biếm về Fartcoin đã nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội. Điều khiến tweet này thu hút sự quan tâm không phải là nội dung của nó, mà là danh tính của người chia sẻ: một trong những người sáng lập nổi tiếng của một công ty đầu tư mạo hiểm. Mặc dù ông không tuyên bố rõ ràng rằng đã mua Fartcoin, nhưng đối với một dự án hoàn toàn là meme như vậy, việc được một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn công khai chia sẻ đã tự nó trở thành một tín hiệu công nhận.

Một tín hiệu cụ thể hơn đến từ dòng tiền trên chuỗi. Chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt, Fartcoin vẫn dưới 100 triệu USD vốn hóa thị trường, đã có các thành viên trong cộng đồng theo dõi qua địa chỉ trên chuỗi và phát hiện ra hành vi rất tương tự với một quỹ đầu cơ kỳ cựu - nhiều giao dịch mua lớn, tương tác sôi nổi, chuẩn bị từ trước. Quỹ này nổi tiếng với việc tập trung vào các tài sản lái bởi câu chuyện đầu cơ, và người sáng lập của nó thường xuyên bày tỏ sự quan tâm đến lĩnh vực meme AI trên nền tảng xã hội vào cuối năm 2024.

Trong cùng một thời gian, việc xác minh chéo dữ liệu trên nhiều chuỗi cho thấy nhiều địa chỉ bể chiến lược rất gần với quỹ này, đã thực hiện nhiều thao tác mua vào, khóa và cấu hình thanh khoản trong giai đoạn đầu của Fartcoin.

Ngoài ra, một trong những nhà tạo lập thị trường lớn nhất trong lĩnh vực tiền mã hóa cũng đã sớm xuất hiện trong hàng ngũ cổ đông lớn của Fartcoin. Dữ liệu trên chuỗi cho thấy, nhà tạo lập thị trường này nắm giữ Fartcoin chiếm 1,56% tổng nguồn cung, đứng thứ tư. Trong cấu trúc tài sản của địa chỉ chính của họ, Fartcoin đứng trong top năm, thậm chí vượt qua một số tài sản chính thống.

Tăng giá ngược chiều

Dưới sự hỗ trợ của những tổ chức này, mức tăng của Fartcoin rất rõ ràng và mạnh mẽ, hoàn toàn không theo xu hướng của thị trường.

Theo thống kê dữ liệu từ một trader hàng đầu, trong quý 1 năm 2025, hầu hết các tài sản chính đều rơi vào tình trạng điều chỉnh rõ rệt: ETH giảm hơn 46% kể từ đầu năm, SOL giảm 24%, các lĩnh vực như AI, L1, DeFi, Gaming... đều chìm trong sắc đỏ. Trong biển máu này, Fartcoin là đồng duy nhất màu xanh trên toàn bộ biểu đồ, với mức tăng 14.84% trong quý 1.

Không chỉ tăng trong bối cảnh thị trường giảm, mà sau khi vào tháng 5, khi thị trường có dấu hiệu cải thiện, Fartcoin vẫn dẫn đầu về tỷ lệ tăng trưởng trong các tài sản chủ đạo, tăng hơn 50%, vượt xa mức 23% của Bitcoin trong cùng kỳ.

Gây tranh cãi trên Phố Wall

Sự nóng sốt của Fartcoin không dừng lại ở vòng tròn tiền điện tử. Điều thực sự khiến nó trở thành một hiện tượng là cuộc thảo luận mà nó gây ra trên Phố Wall.

Một nhà sáng lập quỹ phòng hộ nổi tiếng trong bức thư gửi các nhà đầu tư vào quý 4 năm 2024 đã dành hẳn một đoạn để phân tích sự trỗi dậy của Fartcoin, cho rằng nó là "sản phẩm của tâm lý đầu cơ thuần túy", và so sánh nó với Pets.com và Dogecoin như những đại diện điển hình của hiện tượng bong bóng tài chính.

Một nhà nghiên cứu khác từ công ty quản lý tài sản đã chỉ ra trong một báo cáo có tên "Giai đoạn Fartcoin của thị trường" rằng, Fartcoin không phải là một thất bại, mà chính xác là đã trúng vào ba logic mới của thị trường - chủ nghĩa hư vô, kinh tế chú ý và sự ngu ngốc trần trụi. Theo ông, cốt lõi của sự thành công của Fartcoin không phải là công nghệ, mà là khả năng truyền bá. Nó có thể kích thích thảo luận, tạo ra cảm xúc, buộc tất cả những người nghiêm túc với thị trường phải phản hồi lại nó.

Còn một người đại diện lý trí của tài chính truyền thống đã tuyên bố trên mạng xã hội: "Thật mỉa mai, Fartcoin là thứ duy nhất mà tôi không nghi ngờ." Ông cho rằng Fartcoin không giống như các tài sản khác mà giả vờ có "cơ sở nền tảng", mà nó hoàn toàn trần trụi ở đó, thừa nhận rằng nó chỉ là một "sản phẩm cảm xúc".

Bắt chước FartStrategy của MicroStrategy

Trong hệ sinh thái của Fartcoin thậm chí đã xuất hiện FartStrategy mô phỏng MicroStrategy. Đây là một DAO được tạo ra đặc biệt để mua Fartcoin, với tuyên ngôn sứ mệnh là "Không khí nóng sẽ bay lên, và chúng tôi sẽ tận dụng dòng chảy này để tạo ra giá trị cho những người nắm giữ Fartcoin và $FSTR (token của FartStrategy)."

FartStrategy không có mô hình kiếm lợi, không có ứng dụng thực tế và cũng không có bất kỳ cơ chế ổn định nào. Nó chỉ là một trò đùa minh bạch, khoác áo choàng hợp đồng thông minh, lợi dụng danh nghĩa bỏ phiếu cộng đồng để đóng gói "chúng tôi dự định tiếp tục mua Fartcoin" thành một loại "chiến lược tài chính".

Thay đổi cấu trúc chip

Dựa trên dữ liệu trên chuỗi, từ ngày 3 tháng 1 năm 2025 đến ngày 9 tháng 5, cấu trúc cổ phiếu của Fartcoin đang dần chuyển từ tập trung vào các nhà đầu tư lớn ban đầu sang phân tán cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Đặc biệt, từ tháng 1 đến tháng 5 năm nay, số lượng địa chỉ nắm giữ dưới 1000 đô la đã tăng rõ rệt. Trong khi đó, Fartcoin cũng đã trở thành một trong những đồng tiền có khối lượng giao dịch và tính thanh khoản hoạt động tích cực nhất trên một nền tảng giao dịch.

Từ sự dẫn dắt của các tổ chức ban đầu, đến nay là sự phân tán chip, quỹ phát triển của Fartcoin có một quỹ đạo phát triển khá kịch tính. Nó gần như phù hợp với tất cả những gì chúng ta có về những đồng tiền meme: tên gọi hài hước, không có giá trị thực tiễn, hoàn toàn dựa vào hiệu ứng ngôn ngữ và sức mạnh truyền thông xã hội để nổi tiếng, thậm chí khiến các nhà đầu tư truyền thống ở Phố Wall cảm thấy không thoải mái. Tuy nhiên, chính sự phi lý này đã giúp Fartcoin nổi bật trên thị trường tiền điện tử, trở thành một hiện tượng độc đáo.