Định nghĩa Throughput

Thông lượng trong lĩnh vực blockchain và tiền mã hóa là chỉ số trọng yếu đánh giá năng lực xử lý giao dịch của mạng lưới, thường được xác định bằng số lượng giao dịch mỗi giây (TPS). Chỉ số này phản ánh trực tiếp mức độ hiệu quả và khả năng mở rộng của một mạng blockchain, giữ vai trò quyết định đối với các hệ thống hướng đến mục tiêu ứng dụng quy mô lớn. Mạng có thông lượng cao sẽ xử lý được nhiều giao dịch trong mỗi đơn vị thời gian, tạo ra trải nghiệm liền mạch cho người dùng, đặc biệt với các nền tảng đòi hỏi tốc độ giao dịch lớn như hệ thống thanh toán hoặc sàn giao dịch.

Khái niệm thông lượng vốn bắt nguồn từ ngành khoa học máy tính và kỹ thuật mạng, dùng để đo lường khối lượng công việc mà một hệ thống có thể xử lý trong một khoảng thời gian nhất định. Khi công nghệ blockchain phát triển, thông lượng trở thành tiêu chí đánh giá hiệu suất mạng lưới blockchain. Những mạng Bitcoin ban đầu chỉ đạt khoảng 7 TPS, khiến cộng đồng phát triển tích cực nghiên cứu các biện pháp tăng thông lượng blockchain như mở rộng kích thước khối, cải tiến thuật toán đồng thuận, và ứng dụng công nghệ phân mảnh dữ liệu (sharding).

Nhiều yếu tố như kích thước khối, thời gian tạo khối, cơ chế đồng thuận và băng thông mạng ảnh hưởng đến thông lượng mạng lưới blockchain. Bitcoin sử dụng đồng thuận Proof of Work (PoW) với giới hạn kích thước khối và thời gian hình thành khối khoảng 10 phút, dẫn đến thông lượng thấp. Ethereum đã cải thiện thông lượng bằng cách điều chỉnh thông số khối và chuyển đổi sang đồng thuận Proof of Stake (PoS). Những dự án blockchain mới như Solana và Avalanche ứng dụng giải pháp kỹ thuật tiên tiến, tự công bố đạt được thông lượng từ vài nghìn đến hàng chục nghìn TPS.

Mặc dù thông lượng cao là mục tiêu lý tưởng của các mạng blockchain, việc nâng cao thông lượng thường phải cân nhắc giữa ba yếu tố bảo mật, tính phi tập trung và khả năng mở rộng, tạo nên bài toán cân bằng ba yếu tố trong blockchain. Ví dụ, tăng kích thước khối giúp cải thiện thông lượng nhưng lại khiến số node giảm do yêu cầu phần cứng cao hơn. Một số giải pháp đạt thông lượng lớn có thể giảm mức phi tập trung, tạo rủi ro tập trung hóa. Ngoài ra, các phương án mở rộng quy mô phức tạp dễ phát sinh hạn chế kỹ thuật hoặc gánh nặng kỹ thuật, làm tăng nguy cơ bị tấn công.

Thông lượng quyết định trực tiếp tác động thực tiễn và khả năng phổ cập của các mạng blockchain. Khi việc ứng dụng tiền mã hóa và công nghệ blockchain ngày càng mở rộng, nhu cầu thông lượng cao cũng gia tăng. Đặc biệt trong các lĩnh vực giao dịch tài chính, quản trị chuỗi cung ứng và Internet Vạn Vật, thông lượng cao mở rộng khả năng ứng dụng, thúc đẩy công nghệ blockchain tiến gần hơn tới thực tiễn. Song song đó, sự phát triển của các giải pháp mở rộng Layer 2 (như Lightning Network, kênh trạng thái), công nghệ kết nối chuỗi và cơ chế đồng thuận mới đang giúp ngành blockchain liên tục mở rộng thông lượng trong khi vẫn giữ vững tính bảo mật và phi tập trung. Đây là động lực chính thúc đẩy ngành phát triển mạnh mẽ.