
Giao dịch theo lô (block trading) là phương thức giao dịch OTC, trong đó nhà đầu tư mua bán khối lượng lớn tài sản tiền mã hóa với mức giá do hai bên thỏa thuận, thường liên quan đến số lượng lớn token hoặc đồng tiền số. Trên thị trường tài chính truyền thống, giao dịch theo lô đã có lịch sử lâu đời; còn tại lĩnh vực tiền mã hóa, phương thức này ngày càng quan trọng khi các nhà đầu tư tổ chức tham gia sâu rộng hơn. Sự xuất hiện của giao dịch theo lô chủ yếu nhằm giải quyết vấn đề chi phí tác động thị trường của các lệnh quy mô lớn, giúp các tổ chức và nhà đầu tư lớn thực hiện giao dịch mà không tạo biến động mạnh lên giá thị trường.
Giao dịch theo lô nổi bật với một số đặc điểm riêng biệt. Khối lượng giao dịch vượt xa các lệnh thông thường, thường áp dụng cho các lệnh từ 100.000 USD trở lên trên thị trường tiền mã hóa, thậm chí có thể lên tới hàng triệu USD. Các giao dịch này chủ yếu được tiến hành OTC, với dịch vụ kết nối do các bàn giao dịch tổ chức hoặc nền tảng như Coinbase Prime, Genesis Trading cung cấp. Cơ chế hình thành giá dựa trên thương lượng trực tiếp, không thông qua sổ lệnh công khai, cho phép hai bên xác định mức giá thích hợp dựa trên biến động thị trường, thanh khoản và các yếu tố rủi ro; đôi khi kèm theo ưu đãi hoặc phụ phí riêng. Phương thức thực hiện đa dạng, bao gồm thương lượng trực tiếp OTC, sử dụng nền tảng giao dịch theo lô chuyên biệt hoặc công cụ do sàn cung cấp.
Giao dịch theo lô đã thay đổi mạnh mẽ thị trường tiền mã hóa. Cơ chế này giúp nhà đầu tư tổ chức tiếp cận thị trường hiệu quả hơn, thúc đẩy dòng vốn lớn vào lĩnh vực này. Giao dịch theo lô giảm thiểu tác động tới thị trường, hạn chế biến động giá và trượt giá do lệnh lớn gây ra, tăng tính ổn định và chiều sâu thanh khoản. Việc phổ biến mô hình này cho thấy sự trưởng thành của cơ sở hạ tầng thị trường tiền mã hóa, thu hút thêm các định chế tài chính truyền thống. Giao dịch theo lô bổ sung nguồn thanh khoản cho thị trường, đặc biệt với các đồng tiền mã hóa vốn hóa lớn nhưng thanh khoản còn hạn chế.
Tuy nhiên, giao dịch theo lô cũng đối mặt với nhiều rủi ro và thách thức. Rủi ro đối tác rất lớn: do thiếu cơ chế thanh toán bù trừ tập trung, hai bên phải chịu nguy cơ đối tác không hoàn thành nghĩa vụ. Quá trình xác định giá thiếu minh bạch, có thể tạo bất cân xứng thông tin, gây bất lợi cho các bên không am hiểu thị trường OTC. Về pháp lý, khung pháp lý cho giao dịch tiền mã hóa quy mô lớn ở nhiều quốc gia vẫn chưa hoàn thiện, yêu cầu tuân thủ chưa rõ ràng, tăng rủi ro pháp lý. Giao dịch theo lô thường cần các phương án lưu ký và thanh toán phức tạp, kéo theo rủi ro kỹ thuật và vận hành cao hơn. Bởi thông tin giao dịch không được công khai, giao dịch theo lô đôi khi bị sử dụng cho mục đích thao túng thị trường hoặc né tránh pháp lý.
Là thành phần trọng yếu trong hệ sinh thái giao dịch chuyên nghiệp, giao dịch theo lô thúc đẩy quá trình thể chế hóa và trưởng thành của thị trường tiền mã hóa. Hình thức này không chỉ cung cấp giải pháp thanh khoản thiết yếu cho nhà đầu tư lớn mà còn cho thấy xu hướng thị trường tiền mã hóa tiến gần hơn tới cấu trúc tài chính truyền thống. Khi khung pháp lý hoàn thiện và cơ sở hạ tầng thị trường phát triển, giao dịch theo lô sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả, tính chuyên nghiệp cho thị trường tài sản tiền mã hóa và đóng vai trò cầu nối giữa tài chính truyền thống với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của tiền mã hóa.


