Ngành công nghiệp Blockchain đang khao khát những đổi mới thực chất

Ngày 29 tháng 10 năm 2025, NVIDIA trở thành doanh nghiệp đầu tiên trong lịch sử đạt vốn hóa thị trường 5 nghìn tỷ USD. Cùng ngày, một dự án crypto kết thúc phiên đấu giá Hà Lan nhưng token ngay lập tức giảm dưới giá mở bán—nhà đầu tư ghi nhận mức lỗ trung bình 10%.

Đây là bức tranh chính xác của năm 2025. Trong khi NVIDIA tăng trưởng từ 4 nghìn tỷ lên 5 nghìn tỷ USD chỉ trong ba tháng—vượt tổng vốn hóa thị trường crypto toàn cầu—ngành crypto lại chìm trong thất vọng. Bitcoin ở mốc 120.000 USD là điểm sáng hiếm hoi; altcoin rơi xuống dưới đáy hậu FTX, khối lượng giao dịch giảm 32% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một người bạn vừa chia sẻ: “Năm nay mẹ tôi đầu tư cổ phiếu nội địa Trung Quốc đạt lợi nhuận vượt trội so với giao dịch crypto.” Dù đây chỉ là một ví dụ, thực tế này phản ánh tình hình của thị trường crypto năm 2025. Hơn 440 cổ phiếu nội địa Trung Quốc tăng gấp đôi trong ba quý đầu, IPO Hồng Kông đạt mức tăng trung bình ngày đầu 38%, vàng tăng hơn 50%, cổ phiếu meme Mỹ tăng gấp đôi chỉ sau một đêm—nhà đầu tư crypto chịu nhiều thua lỗ.

Thị trường toàn cầu tăng trưởng mạnh mẽ

Năm 2025 là chu kỳ tăng giá vượt trội. Hầu như mọi thị trường vốn lớn đều ghi nhận mức tăng đáng kể.

Thị trường cổ phiếu nội địa Trung Quốc có đợt tăng mạnh nhất trong mười năm. Sunway New Materials, niêm yết trên STAR Market và hưởng lợi từ xu hướng AI, đã tăng giá cổ phiếu 1.278% từ 9 tháng 7 đến 24 tháng 10. Đây là cổ phiếu đầu tiên năm 2025 tăng gấp mười lần. Trong 16 phiên giao dịch, Sunway chạm trần giá tối đa 11 lần. Vốn hóa thị trường tăng từ 3 tỷ lên 37,1 tỷ nhân dân tệ. Tốc độ tạo tài sản này rất hiếm gặp trong lịch sử cổ phiếu nội địa Trung Quốc.

Cổ phiếu Hồng Kông cũng rất ấn tượng. Chỉ số Hang Seng tăng gần 29% trong năm, giá cổ phiếu Alibaba tăng gấp đôi, Tencent tăng hơn 50%.

Thị trường IPO Hồng Kông còn vượt trội hơn. Đến tháng 7, có 52 doanh nghiệp lên sàn trong năm 2025, chỉ 23% giảm dưới giá phát hành ngày đầu, mức tăng trung bình ngày đầu đạt 38%. Innogen tăng 116,7% phiên đầu, ESearch Technology tăng 91,72%, Mao Geping và Lao Pu Gold tăng 76,51% và 72,84%. Như dữ liệu cho thấy, một thương vụ IPO năm nay mang lại kết quả tương đương với nửa năm giao dịch trên thị trường.

Vàng tăng mạnh đáng kinh ngạc. Giá vàng quốc tế từ 2.590 USD đầu năm lên 4.100 USD cuối tháng 10—tăng hơn 50%. Đây có thể là mức tăng lớn nhất trong một năm kể từ 1979. Chỉ số S&P Global Gold Mining tăng 129%, vốn hóa Zijin Mining vượt 1 nghìn tỷ nhân dân tệ.

Cổ phiếu Mỹ ở một đẳng cấp khác. NVIDIA, Microsoft và Meta cùng lập kỷ lục mới. Ngay cả cổ phiếu meme cũng mang lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư cá nhân—OpenDoor tăng 2.000% trong ba tháng, Beyond Meat tăng 1.100% chỉ trong vài ngày. Những doanh nghiệp từng bị Wall Street bỏ qua nay hồi sinh nhờ làn sóng đầu tư cá nhân.

Bitcoin đạt mốc lịch sử 120.000 USD, nhưng với phần lớn nhà đầu tư, điều này không mấy ý nghĩa. Altcoin rơi dưới đáy hậu FTX, dự án mới vừa niêm yết đã giảm dưới giá phát hành, các công ty giao dịch chuyển hướng sang IPO Hồng Kông, khối lượng giao dịch quý III năm 2025 giảm 32% so với cùng kỳ năm trước.

Blockchain còn là ngành công nghệ?

AI chiếm lĩnh mọi bàn luận toàn cầu, với NVIDIA—doanh nghiệp vốn hóa 5 nghìn tỷ USD—dẫn đầu xu thế. Giá trị này vượt tổng vốn hóa toàn bộ crypto, thị trường chứng khoán Anh, Pháp, Đức và đã gần bằng tổng vốn hóa thị trường chứng khoán Ấn Độ.

Giá trị đó đến từ vị thế công nghệ và thương mại thực sự. Hầu hết các mô hình AI lớn trên thế giới đều chạy trên chip NVIDIA—OpenAI, Google, Meta đều là khách hàng. Xe tự lái, robot, ứng dụng AI đều cần năng lực tính toán. Đây là doanh thu và lợi nhuận thực: quý III năm 2025, doanh thu NVIDIA đạt 35 tỷ USD, tăng 94% so với cùng kỳ, biên lợi nhuận ròng trên 50%.

Crypto từng chạy theo xu hướng AI, tuy nhiên hiệu ứng “blockchain+AI” chưa tạo ra ứng dụng đột phá nào, các công cụ AI trong ngành phần lớn không liên quan đến blockchain. Ngoài ra, còn xuất hiện những dự án phát hành token gắn mác AI nhưng không có giá trị thực chất.

Một lối mòn phổ biến: đặt ra định giá và mục tiêu gọi vốn, chọn nền tảng niêm yết, huy động thêm từ KOL, sau đó chuyển sang dự án mới.

Blockchain lẽ ra là ngành công nghệ—Bitcoin từng là biểu tượng. Tuy nhiên, hiện tại, lĩnh vực này chủ yếu mang tính chất tài chính.

Lịch sử ghi nhận, mỗi chu kỳ tăng giá đều gắn liền với đột phá công nghệ cụ thể.

Năm 2017, ICO và hợp đồng thông minh bùng nổ. Ethereum chứng minh blockchain không chỉ là tiền điện tử mà còn có thể ứng dụng đa dạng. Dù phần lớn ICO thất bại, làn sóng này vẫn thúc đẩy hạ tầng blockchain công khai. Khái niệm hợp đồng thông minh của Vitalik Buterin mở ra tiềm năng mới cho nhà phát triển.

2020–2021, DeFi và NFT tăng trưởng mạnh mẽ. Uniswap cách mạng hóa giao dịch với tạo lập thị trường tự động; Aave và Compound mở ra lending phi tập trung; Curve tối ưu hoán đổi stablecoin. TVL các giao thức này vượt 200 tỷ USD. NFT định nghĩa lại sở hữu số: nghệ thuật, vật phẩm game, tên miền, danh tính số. Đây là những đổi mới bản địa trong lĩnh vực crypto, giải quyết các vấn đề thực tế.

Năm 2024, thị trường hướng tới xu hướng AI với một số nỗ lực về hạ tầng AI, tuy nhiên chỉ kéo dài trong một năm.

Năm 2025, trọng tâm chuyển sang “point farming” (săn điểm thưởng).

Có nhiều nguyên nhân khách quan, chủ yếu do thiếu thanh khoản. Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi là thiếu đổi mới và định giá bị thổi phồng.

Crypto mất ba năm để chuyển từ fundraising qua token sang DeFi. Bốn năm kể từ khi DeFi xuất hiện, chưa có đổi mới bản địa nào tạo được tác động tương tự.

Trong khi thị trường vốn truyền thống tìm câu chuyện tăng trưởng mới ở AI, năng lượng, sản xuất, blockchain vẫn xoay quanh các chủ đề lặp lại của mình. NVIDIA phát triển chip thế hệ mới, Tesla đẩy mạnh xe tự lái, OpenAI huấn luyện mô hình mạnh hơn, còn blockchain tập trung vào “point farming” (săn điểm thưởng).

Đây là một trong những thách thức lớn mà blockchain phải đối mặt trong năm 2025.

Tuyên bố:

1. Bài viết này đăng lại từ [BlockBeats]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [likong]. Nếu có vấn đề về đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn để được xử lý theo quy trình.
2. Khuyến nghị: Quan điểm, nhận định trong bài viết này hoàn toàn thuộc về tác giả, không phải khuyến nghị đầu tư.
3. Bản dịch các phiên bản ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi có đề cập Gate, nghiêm cấm sao chép, phát hành hoặc đạo văn bài dịch này.