Plasma là gì?

(Nguồn: PlasmaFDN)
Plasma là nền tảng blockchain Layer 1 chuyên biệt, được phát triển tối ưu hóa cho thanh toán và giao dịch stablecoin. Hệ thống này tương thích với Ethereum Virtual Machine (EVM) và tích hợp các công nghệ bảo mật vượt trội từ sidechain Bitcoin. Sứ mệnh cốt lõi của Plasma là kiến tạo mạng lưới thanh toán stablecoin không phí giao dịch, với năng lực xử lý vượt trội và thời gian xác nhận giao dịch siêu nhanh, mang lại giải pháp blockchain thực tiễn cho giao dịch thường nhật.
Điểm nổi bật kỹ thuật
- Đồng thuận PlasmaBFT
Plasma ứng dụng giao thức PlasmaBFT độc quyền, dựa trên phiên bản nâng cấp của HotStuff. Nhờ tối giản hóa quy trình đồng thuận và xử lý song song, Plasma đạt thời gian hoàn tất giao dịch dưới 1 giây và xử lý trên 2.000 giao dịch mỗi giây. - Hỗ trợ EVM và kiến trúc đa mô hình
Với client Reth, Plasma tương thích hoàn toàn với hợp đồng thông minh Solidity, đồng thời tích hợp liền mạch các công cụ Ethereum như MetaMask, Hardhat. Plasma cũng hỗ trợ mô hình UTXO của Bitcoin, cho phép sử dụng BTC để thanh toán phí giao dịch. - Cầu nối Bitcoin nguyên bản
Plasma tích hợp cầu nối bảo mật với mạng chính Bitcoin, bảo vệ trạng thái on-chain và nâng cao tính minh bạch. Giải pháp này kết hợp khả năng phi tập trung của Bitcoin với tính lập trình của Ethereum. - Mô hình Gas tùy chỉnh
Plasma mang đến kênh thanh toán stablecoin USDT không phí giao dịch và kênh trả phí cho giao dịch tốc độ cao, đem lại lựa chọn thanh toán linh hoạt cho người dùng. - Bảo mật và tuân thủ pháp lý
Plasma đang phát triển mô-đun bảo mật nhằm bảo vệ dữ liệu giao dịch và cho phép tiết lộ có chọn lọc các thông tin phục vụ yêu cầu quản lý — cân bằng giữa quyền riêng tư và tuân thủ pháp luật.
Trường hợp ứng dụng
- Thanh toán không phí: Người dùng gửi USDT trên Plasma hoàn toàn miễn phí, tối ưu cho giao dịch hàng ngày và thanh toán đối tác.
- Chuyển tiền xuyên quốc gia: Plasma đặc biệt phù hợp với những khu vực có biến động tiền tệ hoặc hạn chế do lệnh trừng phạt, nhờ chi phí thấp và tốc độ xử lý cao.
- Tài chính số tuân thủ quy định: Cho phép các ngân hàng và đơn vị xử lý thanh toán tích hợp nhanh chóng hệ thống clearing bằng stablecoin.
- Vận hành cho nhà bán hàng và thanh toán vi mô: Plasma hỗ trợ các giao dịch nhỏ, mô hình thuê bao; đã được Yellow Card, đơn vị hàng đầu tại châu Phi về cơ sở hạ tầng stablecoin, sử dụng.
- Stablecoin DeFi: Plasma thường xuyên hợp tác cùng Curve, Maker và Aave để xây dựng hệ sinh thái DeFi đa dạng.
XPL Tokenomics
XPL khởi động với nguồn cung ban đầu 10 tỷ token trong giai đoạn Mainnet Beta. Các đợt phát hành token sau này sẽ do mạng lưới validator quản lý theo cơ chế riêng. Phân bổ cụ thể:
1. Bán công khai – 10%
10% tổng cung (1 tỷ XPL) dành cho người dùng đầu tiên. Bán công khai được mở rộng thành chiến dịch gửi tiền, khuyến khích cộng đồng đồng hành phát triển Plasma.
- Người tham gia ngoài Hoa Kỳ: Token mở khóa đầy đủ cùng thời điểm ra mắt Mainnet Beta.
- Người tham gia tại Hoa Kỳ: Token bị khóa 12 tháng, mở hoàn toàn ngày 28 tháng 07 năm 2026.
2. Hệ sinh thái & phát triển – 40%
Để đẩy mạnh tích hợp DeFi và thị trường truyền thống, 40% (4 tỷ XPL) được phân bổ cho mở rộng hệ sinh thái.
- 8% (800 triệu XPL) được mở ngay khi ra mắt Mainnet Beta, dùng cho khuyến khích DeFi, hỗ trợ thanh khoản, kết nối sàn giao dịch và quảng bá ban đầu.
- 32% còn lại sẽ mở đều mỗi tháng trong vòng ba năm, bảo đảm hệ sinh thái phát triển liên tục.
3. Đội ngũ phát triển – 25%
Nhằm thu hút, giữ chân nhân sự xuất sắc, 25% (2,5 tỷ XPL) là nguồn thưởng dài hạn cho đội ngũ.
- 1/3 mở khóa sau một năm cliff vesting.
- Phần còn lại mở hàng tháng trong hai năm sau, tổng thời gian vesting là ba năm.
4. Nhà đầu tư – 25%
Plasma được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư hàng đầu như Founder’s Fund, Framework và Bitfinex. Nhà đầu tư nhận 25% (2,5 tỷ XPL) theo cùng điều kiện vesting như đội ngũ, bảo đảm lợi ích dài hạn.

(Nguồn: docs.plasma)
Tiện ích và giá trị token
XPL vừa là token gas, vừa là token quản trị cho Plasma. Chủ sở hữu có quyền stake XPL nhằm bảo vệ mạng lưới và tham gia biểu quyết các thay đổi giao thức, phân bổ nguồn lực.
Mua bán XPL spot ngay lập tức: https://www.gate.com/trade/XPL_USDT

Tóm tắt
Plasma nổi bật nhờ mạng lưới thanh toán stablecoin không phí và bảo mật dựa trên nền tảng Bitcoin, chiếm vị thế riêng biệt tại thị trường stablecoin. Chiến lược phát triển tập trung cho thanh toán stablecoin, định hướng khác biệt, sự hậu thuẫn từ Bitfinex, Founders Fund và hợp tác cùng các dự án như Ethena, Yellow Card giúp Plasma mở rộng hệ sinh thái mạnh mẽ. Khi nhu cầu stablecoin toàn cầu gia tăng, Plasma có cơ hội vươn lên thành hạ tầng clearing cốt lõi cho các mạng lưới stablecoin. Đà tăng trưởng của Plasma phụ thuộc vào việc mở rộng quy mô người dùng và hiệu ứng mạng lưới bền vững.