Ngân hàng trung ương đầu tiên trên thế giới "thử nghiệm" mã hóa, trực tiếp tham gia mua Bitcoin.

Ngân hàng trung ương Czech (Česká národní banka, CNB) chính thức công bố rằng họ đã lần đầu tiên trong lịch sử trực tiếp mua Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác, nhằm khởi động một “danh mục đầu tư tài sản kỹ thuật số thử nghiệm” trị giá 1 triệu USD. Hành động này không chỉ đánh dấu sự khám phá thận trọng của Ngân hàng trung ương Czech trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử, mà còn khiến họ trở thành ngân hàng trung ương đầu tiên trên toàn cầu công khai thừa nhận việc đưa Bitcoin trực tiếp vào bảng cân đối kế toán của mình (mặc dù là dự trữ không chính thức), với ý nghĩa biểu tượng vượt xa quy mô thực tế của 1 triệu USD.

Thí nghiệm thận trọng

Trước tiên, cần phải làm rõ rằng động thái này của Ngân hàng trung ương Czech không phải là một hành động đầu cơ liều lĩnh hay một sự chuyển hướng chính sách đột ngột. Tổng giá trị danh mục đầu tư chỉ là 1 triệu đô la Mỹ, chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng tài sản khổng lồ của nó, khoảng 0,0006%. Theo bài viết trên blog chính thức của Ngân hàng trung ương Czech, quyết định này đã được hội đồng quản trị ngân hàng phê duyệt vào ngày 30 tháng 10 năm 2025, và bản chất của nó được xác định một cách nghiêm ngặt là một “thí nghiệm”.

Cấu trúc của danh mục đầu tư này khá điển hình, chủ yếu bao gồm ba phần: Bitcoin (BTC): Là hình mẫu và đại diện cho tài sản kỹ thuật số phi tập trung. Stablecoin USD: Một loại tiền điện tử liên kết với đô la Mỹ, đại diện cho tiền mặt kỹ thuật số do khu vực tư nhân phát hành. Gửi token hóa: Điều này báo hiệu hình thức có thể của tài sản tài chính được quản lý trong tương lai.

Thống đốc Ngân hàng trung ương Cộng hòa Séc Aleš Michl đã nhấn mạnh rằng danh mục đầu tư này hoàn toàn độc lập với dự trữ ngoại hối của Séc và được phân loại trong kế toán là “tài sản vô hình”, do đó sẽ không ảnh hưởng đến khả năng thực hiện chính sách tiền tệ hoặc can thiệp vào thị trường ngoại hối của ngân hàng trung ương. Ông đã nói rõ: “Koruna vẫn là tiền tệ hợp pháp của chúng tôi, duy trì lạm phát thấp và vị thế mạnh của Koruna vẫn là nhiệm vụ hàng đầu của chúng tôi.” Mục đích của việc mua này không phải để đạt được lợi nhuận đầu tư ngắn hạn, mà là để “thử nghiệm”, chuẩn bị cho làn sóng tài chính số có thể đến trong tương lai.

Vậy, vì sao Ngân hàng trung ương Cộng hòa Séc lại muốn bắt đầu thí nghiệm này? Động lực phía sau nó là nhiều lớp và được suy nghĩ thấu đáo.

1. Nhận được kinh nghiệm thực tiễn trực tiếp: Nghiên cứu lý thuyết rốt cuộc chỉ là nói suông. Ngân hàng trung ương Cộng hòa Séc mong muốn thông qua hoạt động thực tế để hiểu rõ toàn bộ quá trình nắm giữ và quản lý tài sản kỹ thuật số. Điều này bao gồm nhưng không giới hạn: quy trình mua sắm, lưu ký và quản lý khóa, thanh toán giao dịch, tiêu chuẩn kế toán và kiểm toán, việc thiết lập các quy trình chống rửa tiền (AML), cũng như các chiến lược ứng phó trong các tình huống khủng hoảng mô phỏng. Như Mihal đã nói: “Lý thuyết đã có rất nhiều, nhưng chỉ trong quá trình vận hành hàng ngày mới có thể nhìn thấy những chi tiết và thách thức thực sự.”

2. Chào đón tương lai của việc token hóa tài sản: Lãnh đạo ngân hàng trung ương dự đoán rằng thế giới tài chính trong tương lai sẽ là “token hóa” cao độ. Các tài sản tài chính truyền thống, như trái phiếu chính phủ, cổ phiếu công ty, có thể được phát hành và giao dịch dưới dạng token trên blockchain. Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB) và các tổ chức khác đã phát hành nhiều trái phiếu kỹ thuật số. Nếu xu hướng này trở thành xu hướng chính, thì việc ngân hàng trung ương mua những tài sản token hóa này sẽ là điều không thể tránh khỏi trong tương lai. Do đó, việc bắt đầu thử nghiệm và hiểu công nghệ blockchain ngay bây giờ là sự chuẩn bị cần thiết để đảm bảo có thể thực hiện liền mạch các chức năng cốt lõi như quản lý dự trữ trong tương lai.

3. Khám phá vai trò tiềm năng của Bitcoin: Ngay từ tháng 1 năm 2025, Chủ tịch Mihels đã đưa ra ý tưởng táo bạo về việc phân bổ một phần dự trữ ngoại hối (khi đó dự kiến là 5%) vào Bitcoin, mặc dù đề xuất này đã bị hoãn lại do thái độ thận trọng của Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB), nhưng hạt giống của việc khám phá đã được gieo trồng. Thí nghiệm triệu đô lần này chính là phiên bản thực hành thu nhỏ của ý tưởng đó. Nghiên cứu nội bộ của Ngân hàng Czech cho thấy, mặc dù Bitcoin có độ biến động lịch sử cực kỳ cao (nếu nắm giữ 5% Bitcoin trong mười năm qua, độ biến động của danh mục đầu tư sẽ gấp đôi), nhưng sự tương quan thấp của nó với các tài sản dự trữ truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu, vàng, làm cho nó có tiềm năng trở thành “công cụ đa dạng hóa” tốt. Phân tích thậm chí chỉ ra rằng, trong một số thời kỳ nhất định, việc tăng một lượng nhỏ Bitcoin (như 2,5%) có thể mang lại tỷ lệ rủi ro-hàm lợi tốt hơn so với việc chỉ đơn thuần tăng tỷ lệ phân bổ cổ phiếu. Tuy nhiên, chính vì những hạn chế và sự không chắc chắn của dữ liệu lịch sử, Ngân hàng trung ương cuối cùng đã chọn con đường thận trọng “thử nghiệm trước, đánh giá sau”.

Dự án này sẽ được đánh giá liên tục trong 2 đến 3 năm tới, trong thời gian đó sẽ không có thêm khoản đầu tư nào. Đến lúc đó, Ngân hàng trung ương Séc sẽ phát hành một báo cáo toàn diện dựa trên hiệu suất kỹ thuật, đánh giá rủi ro và sự phát triển của môi trường quy định, để quyết định xem có tiếp tục, điều chỉnh hay chấm dứt kế hoạch này.

ném gạch để thu hút ngọc

Bước đi này của Ngân hàng trung ương Cộng hòa Séc, mặc dù thận trọng, nhưng lại mang ý nghĩa mang tính bước ngoặt trong hệ thống ngân hàng trung ương toàn cầu. Nó tạo ra sự tương phản rõ rệt với cách mà các quốc gia khác đối xử với Bitcoin: Khác với El Salvador: El Salvador đã coi Bitcoin là tiền tệ hợp pháp, là một thí nghiệm tiền tệ cấp quốc gia từ trên xuống. Trong khi đó, cách làm của Cộng hòa Séc mang tính chất kỹ thuật và nghiên cứu, không làm thay đổi vị thế của đồng koruna. Khác với quỹ chủ quyền: Các quỹ tài sản chủ quyền của Na Uy, Luxembourg và một số quốc gia khác mặc dù đã gián tiếp nắm giữ Bitcoin thông qua việc mua Bitcoin ETF hoặc cổ phiếu của các công ty liên quan (như MicroStrategy), nhưng đó là hành động của các tổ chức đầu tư. Ngân hàng trung ương Séc lần đầu tiên trực tiếp tham gia mua sắm và thử nghiệm như là cơ quan tiền tệ quốc gia.

Hành động “đổi mới” này xảy ra trong bối cảnh toàn cầu hóa tài sản mã hóa “thể chế hóa” và “tuân thủ hóa”. Các ông lớn tài chính truyền thống như BlackRock đã ra mắt ETF Bitcoin giao ngay, quy định về thị trường tài sản mã hóa (MiCA) của Liên minh Châu Âu đang dần được thực hiện, và Mỹ cũng đang tích cực thảo luận về khuôn khổ quản lý ở cấp liên bang. Tất cả những điều này đã tạo điều kiện cho tài sản kỹ thuật số từ vị trí bên lề tiến vào dòng chính.

Các nhà phân tích cho rằng, hành động của Ngân hàng trung ương Czech có thể đóng vai trò “ném đá dò đường”, khuyến khích các ngân hàng trung ương khác có thái độ tích cực hơn trong quản lý dự trữ hoặc cởi mở với đổi mới tài chính (như Thụy Sĩ, Na Uy, v.v.) theo sau, khởi động các dự án thí điểm tương tự. Điều này đánh dấu sự thay đổi trong thái độ của các ngân hàng trung ương đối với Bitcoin, từ việc hoàn toàn từ chối hoặc phớt lờ trong quá khứ, chuyển sang quan sát thận trọng và khám phá thực dụng.

Tóm lại, việc đầu tư triệu đô la Bitcoin của Ngân hàng trung ương Cộng hòa Séc không phải là một cuộc cược tài chính, mà là một thí nghiệm chiến lược được suy nghĩ kỹ lưỡng, hướng tới tương lai. Đây là một bước nhỏ, nhưng lại là một bước lớn trong sự phát triển mối quan hệ giữa ngân hàng trung ương và tài sản kỹ thuật số phi tập trung. Hành động này truyền tải một thông điệp rõ ràng: đối mặt với làn sóng công nghệ tài chính không thể cưỡng lại, việc chủ động chấp nhận, học hỏi và thử nghiệm là khôn ngoan hơn nhiều so với việc bị động kháng cự hoặc phớt lờ.

Trong hai đến ba năm tới, giới tài chính toàn cầu sẽ theo dõi sát sao “báo cáo thí nghiệm” của Ngân hàng trung ương Czech. Kết luận của nó không chỉ quyết định xem Ngân hàng trung ương Czech có thực sự đưa Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác vào chiến lược dự trữ của mình hay không, mà còn có khả năng cung cấp một bản kế hoạch quý giá, từ thực tiễn, cho các ngân hàng trung ương khác trên toàn cầu về cách tích hợp an toàn và hiệu quả vào thời đại tài chính kỹ thuật số trong tương lai. Ngân hàng quốc gia Czech, một nhà tiên phong thận trọng, đã nhấn nút khởi động cho việc khám phá.

#Cơn sốt mã hóa